ضوابط، مواد و شیوهء تحقیق در این رساله
از آنجا که راه جستن به عرصهء تفسیر قرآن در موضوع بکری مانند بررسی تطبیقی آیات علمی قرآن کریم در پرتو علوم تجربی، چنان دشوار و در عین حال حسّاس و خطیر است که منابع، روشمندی، ضابطهها و ملاکها ی خاصّ خود را می طلبد از این روي، بنده برای وارد شدن به فضای بررسی تطابق آیات علمی قرآن کریم با رهآوردهای علم جدید، ضوابط و ملاکهای آتی را که مورد عنایت ویژهء قرآن پژوهان معاصر قرار داشته است تا حد ممکن رعایت نموده ام:
1- به کار گرفتن حقایق ثابتي که علم قطعیّت آنها را به رسمیّت شناخته است در میدان مقارنهء تطبیقی با آیات قرآن و پرهیز از فرضیّه ها و نظریّههايي که مورد قبول ضابطه مند جوامع علمی قرار نگرفته است.
2- پرهیز از تکلّف و زیاده روی در امر اثبات تطابق آیات قرآن با فرضیّههای علمی از راه تأویلات و توجیهات بعیدهای که اساساً با مصداقیّت علمی هماوایی ندارند.
3- لزوم توجّه به ساختارهای اساسی زبان عرب و بررسی قضایای علمی قرآن بر پایبست قواعد و روشهای بیانی آن.
4- توجّه به اسباب نزول، ناسخ و منسوخ و تفسیرهای منقول از شخص پیامبر(ص)، اصحاب کرام تابعین و بزرگان مفسّرین.
5- عنایت ممكن به آخرین رهآوردهای علوم در حوزهء علوم طبیعی و تجربی در بر رسی آیات علمی قرآن.
6- حرمت گذاشتن به تخصّص علمی و عدم ورود و ابراز نظر عندي و اقتضائي در قضاياي علمي تخصّصي؛ چرا كه ابراز نظر پیرامون تطابق علمی آیات قرآن با دقایق علمی جدید در حوزهء علوم طبیعی کار این حقیر که در این بُعد تخصّصی ندارم، نميباشد از اين روي این ابحاث را با پشتوانهء منابع تخصّصی ارزشمند، علمی و مستندی که در فهرست منابع قيد نمودهام بارور ساخته و همه جا استنتاجات مباحث را به نظریّات علمی متخصّصان امر ارجاع دادهام.
7- از آنجا که توجّه به مبحث اعجاز علمی قرآن کریم اساساً در حوزهء علمی و دانشگاهی عرب زبان شکل گرفته، پرورانده شده و تکامل یافته است و از سویی منابع در بارهء این موضوع به زبان فارسی در دسترس بنده نبود و منابع موجود به زبانهای دیگر جز زبان عربی نیز برایم قابل استفاده نمی باشد لذا غالب اتّکایم در این مبحث بر منابع عربی؛ اعم از کتب، مجلات و سایتهای انترنتی عربي زباني بوده است که در فهرست بدانها ارجاع دادهام.
8- با عنايت به شيوهء طرح مفاهيم در قرآن كريم، روش ترتيب عناوين بيشتر ناظر بر تنوّع موضوعي مطالب مي‌باشد. پس از آنجا كه از توالی عناوين بر اساس وحدت موضوع تعمداً صرف نظر نمودهام، طبيعي است كه خواننده، عناوين مربوط به يك بُعد از ابعاد اعجازی قرآن كريم را چه بسا در اوّل، وسط، يا آخر كتاب مرور نموده و باز در جايي ديگر، از نگاه و زاويه‌يي ديگري به همان موضوع رو به رو شود. اما به هر حال، تسلسل و انسجام لازم در طرح مباحث، در آن حدي كه تناسق ذهني خواننده را تأمين نموده بتواند، رعايت گرديده است.
9- با آنکه كتاب حاضر، حاوي مطالب متنوعی پيرامون اعجاز علمي آيات قرآن كريم مي‌باشد اما هرگز يك كار جامع در اين زمينه نيست. پس آنچه در این كتاب ارائه ميشود، فقط قطره‌يي از اقيانوس بي‌كران اعجاز علمي قرآن كريم است و بنابراين نه کسانی كه نگارنده از آثارشان در اين تأليف بهره برده است، دعوي احاطه بر اين اقيانوس را دارند و نه هم هيچ بشر ديگري مي‌تواند در برابر اين كتاب معجز الهي، چنين داعيه‌يي را بنانهد.
پروردگار بزرگ اين كتاب را وسيلهء تقويت ايمان مؤمنان گردانيده، آن را براي رضاي خويش از ترتيب دهندهء آن بپذيرد و رحمت و مغفرت بي‌پايان خود را شامل حال وی و جمله پيروان قرآن گرداند.
آمين يارب العالمين