لنگرگاه‌هاي زمين
باز هم در زمين مي‌مانيم.
در قرآن كريم اين موضوع چندين بار مطرح گرديده است كه كوهها به منظور حفظ توازن زمين، در نقش لنگرگاه‌هايي براي آن آفريده شده‌اند. از جمله در آيهء 10 سورهء لقمان مي‌خوانيم:
]وَأَلْقَى فِي الأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ[
«و در روي زمين كوه‌هاي بزرگ بنهاد تا از اضطراب برهيد»
بايد گفت كه دانش بشري در سيزده قرن گذشته، نسبت به اين حقيقت كمترين رهتوشهيي نداشته است، اما جغرافيادانان امروز با اين حقيقت به خوبي آشنا بوده و آن را تحت عنوان قانون توازن «Isostasy» معرفي نموده اند. ليكن به رغم اين، هنوز هم علم جديد نسبت به شناخت كامل رازهاي اين قانون، مرحلهء ابتدايي شاگردي خويش را پشت سر مي‌گذراند.
استاد «انگلن» در اين رابطه مي‌گويد:
«آنچه ما هم اكنون مي‌دانيم، فقط اين است كه مادهء قرار گرفته بر سطح زمين داراي وزن كمتري است، در حالي كه جاي مادهء سنگين‌وزن‌تر را خندقهاي بزرگ خاليي گرفته‌اند كه اكنون ما آنها را به شكل درياها مي‌بينيم و به اين ترتيب است كه بلندي و چغري، متقابلاً توانسته‌اند توازن زمين را حفظ نمايند».
دانشمند ديگري از محققان علم جغرافيا مي‌گويد: «در درياها نيز وادیهايي مانند وادیهاي موجود در خشكه وجود دارد، با اين تفاوت كه وادیهاي موجود در دريا از وادیهاي برّي بسيار عميقتر بوده و وادیهاي بحري از ميدان تجربهء انسان نيز تا حدي دورتر اند. اما پاره‌يي از مشاهدات نشاندهندهء وجود مغاره‌هايي بسيار عميق در درياها ميبّاشد كه بعضي از آنها در عمق 35 هزار فوت از سطح بحر قرار گرفته اند و البته اين اندازه عمق، از ارتفاع بزرگترين كوه‌هاي دنيا نيز بيشتر است. پس چه بسا كه شما در درون اين درياهاي پهناور، وادیهايي را بيابيد كه مثلاً اگر در يكي از آنها قلهء «اورست» از سلسله جبال «هماليا» را بگذارند، هنوز هم قسمت فوقاني آن از سطح بحر به مسافت يك مايل ارتفاع خواهد داشت. قابل ذكر است كه ارتفاع قلهء اورست 29002 قدم مي‌باشد».
«پديدهء حيرت‌آورتر اين است كه اين خندق‌ها ي بحري به جاي آنکه در مركز يا قسمت‌هاي مركزي درياها قرار داشته باشند، در نزديكي سواحل برّي قرار گرفته اند. از اين رو چه كسي مي‌تواند ميزان فشار عظيم و هولناكي را كه اين مغاره‌هاي فرورفته در اعماق درياها به وجود آورده اند، اندازه و يا تخمين نمايد؟ بنابراين، معلومات در اين رابطه فقط مي‌توانند اين حقيقت را با كمال روشني اعلام دارند كه نزديكي ميان اين وادیهاي دريايي با جزاير و مناطق ساحلي و نيز مناطق آتشفشاني، نشاندهندهء يك نوع علاقه و ارتباط صريح ميان ارتفاع عمودي كوهها و چقري عمودي خندقهاي دريايي مي‌باشد. اين ارتباط يقيناً بيانگر اين واقعيّت است كه توازن زمين برا ساس بلندیها و پستیهاي سطح آن در اجزاي مختلفهء برّي و بحري تنظيم گرديده است». امري كه در حقيقت فرازهاي جديدي از اعجاز علمي آيهء 10 سورهء لقمان را جلوه‌گر مي‌سازد:
]وَأَلْقَى فِي الأَرْضِ رَوَاسِيَ أَنْ تَمِيدَ بِكُمْ[
«و در روي زمين كوه‌هاي بزرگ بنهاد تا از اضطراب برهيد»