آیا میدانستید؟

جرمِ گناهان در رمضان

حسنات و سیئات در زمانها و مکانهای با فضیلت افزایش می یابند، ولی تفاوتی بین افزایش حسنات و افزایش سیئات وجود دارد؛ به اینصورت که:

افزایش حسنات هم از لحاظ کمی است و هم از لحاظ کیفی؛ و

۱- مراد از کمی:

﴿یعنی یک حسنه به ده برابر یا بیشتر تبدیل می شود﴾

۲- و مراد از کیفی:

﴿یعنی ثواب هر حسنه (به تنهایی) بزرگتر و بیشتر از اوقات معمولی می شود.﴾

اما افزایش در سیئات فقط از لحاظ کیفی است؛ یعنی گناه آن بزرگتر و مجازات آن شدیدتر از اوقات معمولی خواهد شد، اما یک سیئه و گناه به چند برابر تبدیل نمی شود و همان یک گناه درنظر گرفته می شود.

این از فضل باری تعالی است که یک حسنه را به ده حسنه یا بیشتر تبدیل می کند ولی یک گناه را همان یک گناه درنظر می گیرد.

حسنه و سیئه در مکان فاضل همچون مکه ی مکرمه و مدینه ی منوره، و بیت المقدس و سایر مساجد، و نیز در زمان فاضل مانند روز جمعه و ماه های حرام و رمضان افزایش می یابد.

در مورد افزایشِ حسنه اختلاف نظری وجود ندارد، اما در مورد افزایش سیئه بعضی از علما به تبعیت از ابن عباس (رض) و ابن مسعود (رض) آنرا ثابت می دانند.

بعضی از محققین گفته اند:

منظور ابن عباس (رض)  و ابن مسعود (رض) در خصوص تضعیف سیئات این بوده که:

(فقط) کیفیت آن افزایش می یابد نه کمیت آن.

یعنی فقط جرم و مجازات آن بیشتر می شود ولی چند برابر نمی شود.

فلهذا بر هر مسلمان، مرد و زن، پیر و جوان، لازم است که در هر وقت و زمانی زیاد توبه و استغفار نماید.

فضیلتِ اوقاتِ طلبیدن استغفار نیز در هر مکان و هر زمان فرق میکند.

مثلاً ماه مبارک رمضان افضلترین ماهِ سال است، و ماه مغفرت و رحمت و رهایی از آتش است، پس هرگاه ماه و مکان فاضل باشند حسنات در آن بیشتر می شوند، و گناه، و سیئات نیز در آن بزرگتر هستند، پس گناه سیئه در رمضان بزرگتر از دیگر ماه ها است، همانگونه که ثواب عبادت و طاعات در رمضان نزد الله سبحانه و تعالی بیشتر از دیگر ماه ها است.

پس اگر رمضان با این منزلت که طاعات در آن فضل بزرگ و افزایش زیادی می یابد، و گناه، و معاصی در آن شدیدتر و بزرگتر از دیگر ماه ها است، لذا بر هر مسلمانی لازمست تا این ماه مبارک را با انجام طاعات و اعمال صالحه و با دست برداشتن از گناهان مغتنم شمارد، چه بسا الله سبحانه و تعالی، بر وی منت گذاشته و طاعتش را قبول کرده و وی را بر استقامت در حق توفیق دهد.

اما جرمِ گناه همیشه همانند خودش خواهد بود یعنی نه در رمضان و نه در ماه دیگری (از نظر) عدد افزایش نمی یابد (و چند برابر نمی شود)، ولی حسنه به ده برابر و بیشتر تبدیل می شود؛ به دلیل فرموده الله سبحانه و تعالی:

مَنْ جَاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَنْ جَاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزَی إِلا مِثْلَهَا وَهُمْ لا یُظْلَمُونَ ﴿الأنعام ۱۶۰﴾

هر کس کار نیکی بجا آورد، ده برابر آن پاداش دارد، و هر کس کار بدی انجام دهد، جز بمانند آن، کیفر نخواهد دید؛ و ستمی بر آنها نخواهد شد. و آیات در این معنی زیاد هستند.

و همینطور در مکان فاضل مانند حرمین شریفین (مسجدالحرام و مسجدالنبی) که (حسنات) در آن دو مکان هم در کمیت و هم در کیفیت افزایش زیادی می یابند، ولی سیئات در زمان و مکان فاضل تنها از لحاظ کیفیت افزایش می یابد نه کمیت.

بر اساس نصوص شرعی در مکانها و زمانهای بافضیلت هر عمل نیک به ده برابر یا بیشتر افزایش می یابد ولی این افزایش در عدد مخصوص مکانها و زمانهای فاضل نیست بلکه در اوقات و زمانهای دیگر هم چند برابر می شود، ولی در مکانها و زمانهای فاضل ضمن اینکه ده برابر می شود، اجر و ثواب هر یک حسنه هم افزایش می یابد، یعنی در مکانها و زمانهای فاضل انجام یک عمل نیک هم از لحاظ کمیت و هم از لحاظ کیفیت افزایش می یابد.

ولی سیئات و گناهان در زمانها و مکانهای بافضیلت تنها از لحاظ کیفیت افزایش می یابند، یعنی تنها عذاب و مجازات گناه بزرگتر و شدیدتر می شود ولی از لحاظ عدد چند برابر نمی شود.

این بود فشرده ی مبحث امروز با استناد گفتار ابن عباس (رض) و ابن مسعود (رض).

پس بیائید با سیئات خداحافظی کنیم، ولو خیلی اندک هم باشد، و در این ماه مبارک در حسنات و انجام کار های نیک مان بیافزائیم تا کشتِ پر ثمر و پرباری را فردای آخرت دَرَو کنیم.

عزیزان گرانقدر:

لطفاً این مضامین خیلی مهم و حیاتی را با تمام خانواده، اقارب، دوستان، و همکاران تان شریک سازید، و در رشد فکری، عقیدتی، ایمانی و وجدانی همنوع تان اقلاً یک امر خیری را، مایه ی حصولِ صدقات جاریه ی تان سازید.

جزاکم الله خیراً!

ا.ج.ع

پنجشنبه یازدهم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷

شانزدهم جون  ۲۰۱۶