قبل از اینکه به گام بعدی ﴿قدم بقدم بسوی﴾ نور اشاره کنم، میخواهم، به شش گامی که بتفصیل در دوازده بخش گذشته خدمت شما عزیزان تقدیم نمودم، مروری کنم تا مراحل قرب را به عالم بالا بخاطر داشته باشیم.
گام هائی که قبلاً در مورد بحث کردیم عبارت بودند از
👈 ۱- ﴿عزم، قصد و نیت﴾ برای تغییر مثبت.
👈 ۲- ﴿توبهٔ خالصانه از اعماق قلب و طلب آمرزش از بارگاهٔ ربّ غفّار!﴾
👈 ۳- ﴿خالص گردانیدن قلب و توجیه ی آن بسوی الله تعالی﴾.
👈 ۴- ﴿ تزکیه وپاکسازی قلب از کینه وحسد﴾:
👈 ۵- ﴿ایجاد خوف همیشگی در قلب خویشتن از خالق بی همتا﴾:
👈 ۶- ﴿توبه و استغفار از استفاده ی ناجایزِ نعمتِ خود مختاری﴾ و استفاده از این نعمت در جهات مثبت، طبق فرمایشات قرآن وسنت.
و حال گام هفتم:
👈 ۷- ﴿شناخت نفس ، تدارک و راه اندازی اسبابِ غلبه بر آن﴾:
بلی عزیز!
👈 انسان ها تنها خلق نشده اند، ولی با نفس و غریزه های متنوعی که در هر مرحله ی مختلف زندگی، خواهشاتِ آن رنگِ دیگری میگیرد.
حقیقت انسان همان بُعدِ باطنی او، یعنی روح و قلب و نفس اوست.
این تعبیرات مختلف مثل روح و قلب و نفس همگی به حقیقت و معنای واحدی اشاره دارند و آن بُعدِ مجرد انسان و حقیقت خود است، با این تفاوت که وقتی این واژگان با هم و در کنار هم استعمال می شوند هر یک به شان خاصی از بعد مجرد انسان اشاره می کنند.
به بُعدِ مجرد انسان روح گفته می شود چون منبع زندگی و حیات انسان است، به آن عقل می گویند چون نیروی درک، محاسبه ، مقایسه ,،نتیجه گیری و عاقبت اندیشی در آن نهفته است،
به آن نفس اطلاق می شود، چون به مدیریت بدن و بُعد طبیعی انسان می پردازد،
و به آن قلب گفته می شود چون مرکز تحول، دگرگونی، عواطف و حالات مختلف آدمی است.
و این همه شئون مختلف خود حقیقی انسان است.
👈 نفس دو معنا دارد، معنی اول این است که نفس گفته میشود و از آن، آنِ حیثیّت و ناحیه ی وجود انسان قصد میشود که اگر کنترُل نشود و عقل با کمک نیروی بازدارنده ی ایمان آن را در حد اعتدال بین افراط و تفریط نگاه ندارد، سبب شقاوت و سقوط انسان میگردد؛
📍باید عقل با نیروی بازدارنده و راننده ی ایمان، نفوسی را که سستی و وقوف و عقب ماندگی و تنبلی دارند به پیش براند و نفوس حادّ و سرکش و افراطی را از طغیان باز دارد.
این بُعدِ وجود انسان، همان غرائز گوناگون او مثل غریزه ی شهوت، غضب، حُب نفس، حب جاه و سایر میل ها و غرائز است که اگر چه همه را تحت سه قوه ی «شهویه» و «غضبیه» و «واهمه» میشمارند، وجود انسان میدانِ عملیات این غرائز و تنازع آنها است و به این ملاحظه نفس در برابر عقل گفته میشود.
📍معنی دوم این است که گاهی نفس گفته میشود و از آن یکی از حالات و شؤون مختلف آن قصد میشود مانند«نفس امّاره» که صاحب خود را به بدی امر میکند.
بُعد مجرد انسان داراى شؤون و مراتبى است.
👈 پایینترین مرتبه ی آن، نفس اماره بالسوء است که مربوط به حالت نقص نفس و مرحله اى است که انسان از درون میل به کج روى و افراط و تفریط در امور زندگى و گرایش به بدى و شرور دارد و از خیر و حالت تعادل در انتخاب و گرایش منحرف میشود.
انسانها نزد الله سبحانه وتعالی، نظر به عزت نفس ایشان رتبه هائی دارند.
برادر و خواهر مسلمان!
👈 هرکه عزتِ نفسِ خود کرد، عزتِ او نزد الله تعالی تأمین است، و هرآنکه عزتِ نفسش نگه نکرد، بدون شک که برخودش ظلم کرده است.
الله سبحانه و تعالی، در کلام پاکش، ظلم انسان را به خودش، در چندین جا، تعریف کرده است، اما با لطف و مرحمت لایزالی اش، دَرِ توبه و بازگشت را همیشه بروی بندگانش باز گذاشته، از توبه و رجوع بندگانش بدرگاه او تعالی، خوشحال میشود.
👈 عزت نفس از نياز های اوليه برای انسانهاست . چون فکرکردن، وتصمیم گیری، لازمه ی زندگی موفق است و اين انديشه و فکر به ما امکان می دهد که قدرت تصميم گيری هر انسان بستگی به ميزان عزت نفس او دارد بنابراين نقش عزت نفس در زندگی انسان بسيار مهم وچشمگير مي باشد .
خود توانمندی و احترام به خود به اين معنا است که هر يک از ما ميتوانيم فکرکنيم . قضاوت داشته باشيم و اشتباهات خود را اصلاح کنيم .
عزت نفس به اين معناست که بدانیم و باور داشته باشيم که می توانيم آنچه را لازم داريم، در چهارچوب احکام دین، بياموزيم و با چالشها و مشکلات زندگی برخوردِ انديشمندانه، و اسلامی داشته باشيم .
👈 ولی، عزت نفس را نداشتن، تصمیم گیری، تفکر و عملی ساختن امور، خارج از حدود تعیین شده ی الله سبحانه وتعالی و رهنمود های حضرت رسول کریم صلی الله وعلیه وسلم است.
👈 نوعیتِ غلبه ی نفس بر انسانها و کاربُرد آن توسط شیطان در مراحل مختلف زندگی، و در هر شخص فرق میکند.
🚩به طور کل انسانها در طرزالعمل با نفس شان به سه دسته تقسیم شده اند:
📍۱- صاحبان نفس های سرکش ﴿انسانهای نفسانی﴾:
کسانی اند که دائم العمرمطیع و فرمانبردار نفس شان هستند و هر آنچه نفس بدان امر میکند، بیدرنگ به آن عمل میکنند.
معاملات، مراودات، دوستی و حتی امور خانوادگی و زناشوئی اینچنین اشخاص بر مبنای نفس است.
👈 اینچنین اشخاص، آنقدر مطیع و فرمانبردار نفس شان هستند که حتی نمیخواهند یک بار سر بسجده گذارند، یعنی تارکین نماز در این گروه مردمان شامل اند.
📍۲- صاحبان نفس های متزلزل ﴿انسانهای گنهکار﴾:
این گروه انسانها، از ادای عبادات دریغ نمیکنند، ولی گاهگاهی نفس شان، ایشان را بسوی ارتکاب گناهان میکشاند.
ریشه ی اصلی ارتکاب گناهان در چنین اشخاص، عدم و فقدان تواضع در عبادات و دلبستگی و تمایل به گناهان است.
👈؛اگر این گروه انسانها عبادات شان را بشکل درست و با خشوع و خضوع انجام دهند، و دل از هوس ها و تمایل به گناهان برکنند، بدون شک که در زمره ی رستگاران خواهند بود، ولی افسوس که حقیقتِ قلب این دسته ی انسانها چیز دیگریست، رو به کعبه، ولی دل به هوای نفس دارند.
📍۳- صاحبان نفس های مطمٔنَّه ﴿ انسانهای نیک سیرت﴾:
این گروه انسانها، مهارِ نفس را بدست خود گرفته اند، تهذیب و خوارش نگهداشته اند، نفس را اسیرِ خویش ساخته، و با تار و پودِ عبادات و اذکار، برای نفس های شان دام هائی تدارک دیده اند، که شیطان با دار و دسته اش ازاین کارشان حیران و سرگردان اند و راه و چاهی برای اغوای این گروه در سر ندارند.
👈 مسلمان، سعی میکند، تا نفسش را شناسائی کند، و راه های بدست گرفتن مهار سرکش و طغیانگرِ اورا بسنجد و دست بکار شود.
انسانهای نفسانی، همه دار وندار زندگی خود را فدای خواهشات نفسانی خویش کرده، برای اشباع غرایز و خواسته های نفس خود، از ارتکاب هر نوع گناهی دریغ نمیکنند.
👈 برداشتن گام هفتم، یعنی شناخت نفس و مطالعه ی تمایلات، میلان و کج روشی های آن بسوی بدی ها، و تدارکِ تدابیر وقایوی، برای توقف و کنترُل آن، جهت نایل شدن به پله های بالائی معنویت و راه یافتن به نور الهی، از مهم ترینِ گام هاست.
برادر و خواهر مسلمان!
👈 برای کاربرد مؤثر و برداشتن جدی این گام، فرد بایستی قلم و کاغذ بردارد، و تمام میلان های نفسانی اش را ماده وار، از جدی ترین آغاز و به ادنی ترین میلان نفسانی اش، درج کند.
بطور مثال، لست تمایلات نفسانی یک پسر جوان را میتوان چنین ترتیب داد:
📍۱- تمایل بیش از حد به عادات پنهانی ﴿ استمنأ﴾
📍۲- تمایل (بعدی در درجه ی دوم) به نگاه کردن به تصاویر مبتذل.
📍۳- تمایل به چشم چرانی و نگاه کردن به نامحرم و….
📍۴- تمایل به گشت در فیسبوک و چت با جنس مخالف و ..
📍۵- تمایل به فلان درامه ی تُرکی و یا هندی، جهت اشباع و لذت نفس…
📍۶- تمایل به نشستن در جوار و یا نزدیک فلان دختر ﴿در صنف ها مختلط درسی﴾ و یا در موتر های ملی بس.
📍۷- تمایل به پیدا کردن دوست دختر و…..
👈 به همین منوال این لست تمایلات نفس ممکن است از ۴۰۰ مورد اضافه تر شود، و ترتیب این لست، جهت برداشتن این گام بی نهایت ضروری است، ولو عالم، مولوی مسجد، قاضی القضات و هر کاره ئی باشیم.
چون حال، تصمیم گرفته ایم که قدم بقدم، خودمان را بسوی نور، ان شأ الله میرسانیم، و به هیچ و جهه از ترتیب قدم ها نمیتوان کاست و یا صرف نظر کرد.
👈 بهمین شکل، خواهران ما نیز بایستی لستی را تهیه کرده، ماده وار، تمام تمایلات نفسانی خویش را، از شدید ترین آغاز و به ادنی ترین ختم کنند. بطور نمونه لستی از تمایلات یک خواهر جوان را ، برای تسهیل موضوع، مثال می آوریم:
📍۱- تمایل به عشق و عاشقی ﴿ ارتباطات خارج از حدود احکام الهی﴾ ، و آن هم در اثر تحریک فلم های بالیوود و غیره، و محیط زیست و اجتماع.
📍۲- تمایل به گوش دادن و تماشای موسیقی و درامه ها و ترک نماز و عبادات.
📍۳- تمایل به غیبت و گمان بد در قبال دیگران.
📍۴- تمایل به منکرات، و گوش ندادن به نصیحت بزرگان، پدر و مادر.
📍۵- تمایل به خواب در هنگام نماز فجر.
📍۶- تمایل به تعریف وستایش از منکرات و اسلام و عبادات را ناچیز شمردن.
📍۷- تمایل به رقص و پایکوبی، و کندی و تنبلی در نماز و حجاب….
👈 اینها صرف موارد محدودی اند که صرف در دختران جوان بطور مثال ذکر نمودیم، اما زنان متأهل، شیرده، میانه سال و سالخورده، میلان های نفسانی نوع خود را دارند که بایستی لست مفصلی را تهیه و تا بخش بعدی، این لست را چندین بار مرور کنند.
ان شأ الله در بخش بعدی، سخنان بیشتری برای گفتن دارم، که اگر مرگ مجالم دهد، با توفیق الهی، باهم یکجا مراحل خیلی جالبِ این گام حیاتی را مورد بحث قرار خواهیم داد.
🚩در اخیر، میخواهم بگویم که، خیلی ها دوست تان دارم عزیزان، ورنه دراین وقت شب، کسی، به جز دوست، برای خیرِ دوست، بیدار نیست!
بخش های بعدی این مضمون را از این صفحه فراموش نکنید!
ا.ج.ع
ادامـــــــه دارد…..
سه شنبه ۲۹ ذی الحجه ۱۴۳۶
۱۳ اکتوبر ۲۰۱۵
https://www.facebook.com/meydanestid
و از طریق گوشی های موبایل!
m.facebook.com/meydanestid
Or simply type this keyword in your Facebook search box, then like, save, and follow the page:
