﴿آدابِ سلام کردن و تأثیرات معنوی و روانی آن در انسان ها﴾:
﴿ بخش اول﴾:
این مضمون را بنابر عدم رعایت ادبِ برتر سلام کردن میان اکثریت اقشار جامعه، خواستم به رشته ی تحریر درآورده، امت مسلمان را از فوائد اجتماعی، روانی و روحی سلام کردن باخبر سازم.
بسا جای تأسف است که تعداد زیادی از صغار و بزرگان، حتی آنانیکه خود شان را عالم میدانند، هم خود، و هم خانواده ی شان را از ادای یک سنتِ زیبای اسلام عزیز مان، محروم کرده اند.
و جای تأسف عمیق است که فرهنگِ غیر، در مطبوعات جایش را با سلام کردن عوض کرده است; از نطاقانِ کانال های مختلفِ رادیو تلویزیون مذخرف گرفته، تا وزرا و رؤسای نام نهاد، به تقلید از کشیشانِ کلیسا که میگویند (In the name of God) و اسمِ الله تعالی را خیلی سبُک و بدون در نظرداشت و رعایتِ حُرمت و عزتِ نام الله سبحانه و تعالی، و با کمال غرور و افتخارِ فاسقانه، در مقابل دوربین ها، بمردم خطاب میکنند ﴿ بنام خدا﴾ و از گفتنِ ﴿بسم الله الرحمن الرحیم﴾ و تحیات زبیای ﴿ السلام و علیکم و رحمۃ الله و برکاته﴾ ننگ و عار میکنند!
و نیز متأسفم به اکثریتِ عوام، که سلام کردن را، نه از بهر تحیات فرستادن و دعای خیر، بلکه حسبِ عادت و فرهنگ به یکدیگر تقدیم میکنند،
به حال رقت بار این ملت، در انزوا قرار دادنِ خلق، تزریقِ فرهنگ و اصطلاحات غیر، و فاصله گرفتن رعیت از آداب و سنت اسلامی اصیل که شاخص مکتب اسلام است، خیلی متأسفم، و در دل درد هائی دارم.
برادر و خواهر مسلمان!
لفظ ﴿سلام﴾ کلمه ی عربی است که از ریشه ی ﴿سلم﴾ گرفته شده است و معنی ﴿سلامتی﴾ را میرساند.
اسلام برای تحکیم و تقویت دوستی ها و رابطه ها به سلام دادن و مصافحه (بغل کشی) سفارش زیادی کرده است، چون رویِ خوش، و چهره ی گشاده و بشاش، کینه و کدورت را می زداید و دوستی و خیر و برکت را میان انسانها به ارمغان می آورد.
پیوندهای اجتماعی نیازمند تحکیم است و استوارسازی این رشته ها با استفاده از الفاظ غیر اسلامی، و خلاف سنت و آئینِ مکتب اسلام، به دست نمی آید.
باید نمونه های عملی و مصداق های خاص و روشن ارائه شود تا مرزهای دوستی و پیوندهای عاطفی استوارتر گردد و پایدار بماند، سلام کردن بصورت درست، یکی از این امور است.
نخستین علامت صداقت و برادری و مودت میانِ امت مسلمان ”سلام دادن” است و در پی آن،دست دادن و مصافحه.
سلام دادن بصورت درستش، اطمینان به طرف مقابل است که به مخاطب چنین فهمانده میشود که:
﴿هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم هم از جانب من آسوده باش و مطمئن که گزندی به تو نخواهد رسید من خیرخواه تو هستم نه بدخواه و کینه ورز و دشمن.﴾
سلام دادن، نوعی از درود و تحیتِ زیبا و خاصِ اسلامی است که دو مسلمان، برای کسب رضای الله سبحانه و تعالی، و برای طلب سلامتی، رحمت، و برکات از او تعالی، در حضور کرام الکاتبین، اجنه ی مسلما، و دیگر فرشتگانی که در اطراف ما موجود هستند، جهت ازدیاد محبت، و صداقت، به هم می گویند.
دست دادن و دست هم را صادقانه به گرمی فشردن، نشان دیگری از محبت و صمیمیت و خیرخواهی است و دلها را با هم نزدیکتر و محبت ها را بیشتر می سازد.
سلام یکی از نام های پاکیزه و زیبای خالق مهربان جل علی شأنه است، و تحیت الهی، سفارش پیامبر کریم صلی الله و علیه وسلم است.
سلام دادن بصورت درست و کامل، به دیگری نه تنها چیزی از قدر و جایگاهِ انسان نمی کاهد و هیچ گونه ضرر و زیان مادی، پولی، آبرویی و… ندارد، بلکه محبت آور و صفابخش است و مورد پسند الله سبحانه و تعالی، رسول کریم صلی الله و علیه وسلم و ملائک نیز میباشد.
سلام کردن بصورت کامل و درست، سیره ی رسول اکرم صلی الله و علیه وسلم و روش و مَنِشِ صحابه ی کرام، خلفای راشدین، تابعین، و سلف صالح بوده، به علاوه، نشانه ای از تواضع و فروتنی و نداشتن کبر است.
انسانهای متکبر، مغرور، کینه توز، بخیل و کم دل، از سلام کردن ابأ میورزند، و این کار شان سودی برای شان نمی آورد، اما زیان و عادت بدِ تکبر درآنها اضافه میشود.
هرکسی که از سلام کردن ابأ میورزد، در حقیقت او انسان متکبر و مغروری است که در دل برای برادر مسلمانش عزت و احترامی قایل نیست و شکننده ی سنت بهترینِ آدم و عالم (ص) است.
یکی از نشانه ی انسان های متواضع و فروتن این است که همیشه میخواهند در سلام دادن از دیگران پیشی بگیرند، و سلام کردن را هیچ وقت فراموش نمیکنند.
انسانهای متواضع با این عمل نیک شان نه تنها زیان نمی بینند بلکه عزت و محبوبیت هم پیدا می کنند.
سلام، اطمینان دادن به طرف مقابل است كه هم سلامتی و تندرستی تو را خواستارم، و هم از جانب من آسوده و مطمئن باش، كه از جانب من ضرری بشما نخواهد رسید. من خیر خواه تو هستم، نه بد خواه و كینه ورز و دشمن شما. من از بارگاه خالق یکتا برای سلامتی و تندرستی ات دعا میکنم.
ولی هرگاه مسلمانی، از سلام فرستادن به مسلمان دیگر ابأ میورزد، این بدین معنی است که:
﴿ من بدخواه توهستم، با تو کینه دارم، از جانب من آسوده و مطمئن نباش﴾!
سلام کردن در اسلام عزیز، بصورت منفرد نیامده است و نه هم برای یک مسلمان جائز است که به دیگران با لفظ منفردِ ﴿ سلام﴾ اکتفأ کند، تا با یهودیان تشبه ای نداشته باشد.
یهودیان به یکدیگر ﴿شلام﴾ خطاب میکنند، ولی یک مسلمان بایستی الفاظ سلام کردن را طبق سنت رسول کریم صلی الله و علیه وسلم ﴿ السلام و علیکم و رحمۃ الله و برکاته﴾ مکمل ادأ و به یکدیگر خطاب کنند.
سلام کردن، یعنی دعای خیر کردن برای جانب مقابل تان است و ادای سلام طبق سنت نبوی صلی الله و علیه وسلم، حاوی سه دعا برای شخص متقابل است:
۱- ای دوست من، سلامتی باد بر تو. (یعنی: من از بارگاه خالقم برای سلامتی تو دعا میکنم)
۲- ای دوست من، رحمتِ الله تعالی بر تو باد.
۳- ای دوست من، برکات و فیوض الهی برتو باد.
در دین مقدس اسلام به سلام کردن تأکید زیادی بعمل آمده است ، حتی در روایات اسلامی آمده‌است که پیامبر اسلام صلی الله و علیه وسلم، در سلام دادن نسبت به دیگران پیشی میکرد.
مسلمان حتی در هنگام خداحافظی کردن نیز با گفتن « سلامٌ علیکم و رحمۃ الله و برکاته » خداحافظی میگیرد، و از فرستادن دعا و تحیات به جانب مقابلش نه تنها دریغ نمیکند، بلکه همواره حریص و پیشتاز هم است.
جی زیباست اگر این سنت فراموش شده را میان اعضای خانواده، اقارب، دوستان، و بقیه ی مردم به شیوه ی احسن و سنتی اش، مکمل، و از اعماق قلب مان آنچنانی که شایسته است، مروج سازیم و به مسلمان دیگری از بارگاه الله تعالی، صادقانه طلب سلامتی و تندرستی، رحمتِ او تعالی، و برکات و مغفرت و بخشایش شویم.
آیا این همه دعا فرستادن آنقدر بد است که نطاقان تلویزیون مفسدِ طلوع از گفتنِ آن ابأ میورزند، و کانالهای مفسد دیگر از آنها تقلید میکنند؟
و آیا گفتن ﴿ بسم الله الرحمن الرحیم﴾ آنقدر مشکل و مایه ی ننگ است که به تقلید از منافقین، لفظ ﴿ بنام خدا﴾ را میان مردم عام کرد؟
جهاتِ معنوی و روانی موضوع سلام کردن، خیلی وسیع و مهم بوده، باید ها و نباید های این امر، سطر های کتاب را بسنده نیست، پس با ما باشید و به حقایق و اثراتِ معنوی و روانی این تحیاتِ نیک، در بخش های بعدی، خود را آگاه و مستفیض سازید.
