طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟ — برهان الدین سعیدی

 

طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟

« قسمت ششم »

 

نوشته : دوکتور محمد سعید  « سعید افغانی »

 

طبیب :  خیلی مسرورم که با مریضی سروکار شدم که در راه تشخیص دردها و آرامی اجتماعی با من معاونیت میکند .

مسرورم که  شما فطرتآ  پاک و بی الایش  میباشید  و آرزوی  خدمت و جذبه  عشق قلبی را به  وطن عزیز خویش دارید .

آن چه شما در تحلیل آخیر خود  وانمود کردید ، توجه عمیق  من را جلب  و  جذب  نمود .  بنآ  بشما تحت عنوان « فلسفه حیات و راز زندگی »  یک سلسله حقایق، واقعیات و اندرزها را  تقدیم  میدارم ، امید است  شما  و هموطنان عزیز ، از آن  مستفید  شوند .

 

فلسفه حیات و راز زندگی :  نمیدانم تحلیل  درست زندگی  را چطور باید کرد ؟  زیرا؛  انانیکه  به یک نوع زندگی عادت  گرفته اند  و یا  بفکر خویش  وسیله منفعت را طور  دیگر فکر میکنند  ،  تحلیلات درست  و مثبت  زندگی را اهتمام  ندارند !!!

 روزی من  به یکی از دانشمندان  شرق  مواجه  شدم ،  او به  من خیلی لطف نمود  تا  حدیکه  نگاه های صمیمانه او به  قلبم  اثر وارد  میکرد . 

خیال کردم او از دیدنم  مسرور گردیده و میخواهد  با هم صحبت صمیمانه نمایم  و در ماحول معضلات حیات تبادل  افکار را  بعمل آریم .

 

در این  اثنا ،  من از خیال  بطرف  فکر  حرکت  نمودم  و با  خود  گفتم :   علت  این  رویه  نیک  او چه خواهد بود ؟  آیا ؛   او این رویه را به  منفعت من استخدام  مینماید و یا خاص  منافع  خویش  را در نظر  گرفته و یا آرزومند  تآمین  منافع  مشترک است !!

با خود گفتم :  سراغ این  حقایق را باید با خود  داشته باشم و فلسفه زندگی  ایجاب میکند  که اوضاع و حرکات را باید با اسباب و عوامل آن را تجسس نمایم .

 

من به دانشمند  شرقی متوجه  شدم ،  تا به فهمم که او چه  دارد ؟  او در ضمن  صحبت و  به  لهجه دوستانه  و رموز ،  از ناملایمات  شکایت  داشت  و از اوضاع  و جریانات عمومی  راضی  نبود  .

 

من با او گفتم :  شاید در تلقینات  دانشمندان اجتماعی  نقصی باشد ؟

 او گفت :  پس چاره چیست ؟ 

من  گفتم  :  تجسس چاره ،  وظیفه  دانشمندان است  و دانشمندان باید  نگویند:     چار و ناچار باید زیست !  بلکه باید اسباب و عوامل نا چاری را درک  کرده ،  مجادله عاقلانه را به آن  نمایند .

 

او گفت : چه کنم  که دست  و پایم بسته است !

من گفتم :  نقص از شما است  که  دیگران را  فرصت استفاده  نمودن  ناجایز  داده اید !!  و حالا هم باید مآیوس نباشید .  زیرا ؛  عقل ، استدلال  و منطق میتواند همه  قیود بی مورد را از  بین  بر دارد  مگر؛ بشرط  اینکه  عزم و اراده خلل ناپذیر ،  با خود داشته باشیم  .

 به او گفتم  :  زندگی  را باید یک حرکت  دایم و مستمر تصور کرده و  در این سلسله  مجادله با همه نا ملایمات ، وظیفه مقدس انسان است .

مباحثات من و او بطول آنجامید  و از روزهای  به ماه ها  آدامه  یافت ، تا حدیکه  توانستم  او  را از مرموزیت  بصراحت لهجه وادار سازم .

 واقعآ او شخصیت  خیلی  شریف ، صادق  و معقولی  بــود  و ساحه  ذهــن او وسیع   بنظرم  آمــد ؛ تعصبات بی مورد  نداشت و نه میخواست  از  راه های ناجایز خود را به اهداف  خود برساند .

او نمیتوانست  لیاقت  خود را « بخورد » هم  حساب کند . مگر ؛ بالعکس  چنین  بنظر میرسید  که لیاقت خود را « بخروار»  حساب میکرد .

 

روزی من با او گفتم : کاشکی  قدرت میداشتی !  

اوگفت:  میخواهی بار گرنگ را بدوشم  کنی !

 من  گفتم  :  شما اگر بار گرنگ را بدوش نمیکنید ،  پس امید از که  خواهد برد ؛  که  این بار گرنگ  را به هدف رساند .

گفت  :  هنوز هم هدف نا معلوم است ، و هیچ کس نمیتواند  طوری  شاید و باید  چیزی کرده بتواند . گفتمش : پس چاره چیست ؟ 

او گفت :  اگر  نعمت نمیکردی ، میگفتم  چار و ناچار باید  زیست ؟  مگر ؛  از  جهت  اینکه  اعلاج مینماید ، میگویم : تا وقتیکه  تشخیص  درست  بعمل  نه اید ، علاج   ممکن  نیست !  اگر  تشخیص صحیح هم شود ،  و وسایل معالجه  موجود  نباشد ؛  باز هم  امکان ندارد  که از  حملات این امراض تباه کن ، نجات یابیم .

 

او گفت :   تشخیص و شناختن کار عادی نیست  و نه از هرکس این امر را  توقع داشته باشید ! واقعآ ما به تشخیص  و شناختن  رشد  ضرورت  داریم  و این همه  بی نظمی ها ،  زاده  ضعف  تشخیص و شناختن ما است .

او گفت :  مریض  شکایت  داشت  و دارد  و مرض  روبه  جنون  آنجامیده است !!   مگر؛   اولیا  او بی اعتنایی کرده  و میکنند .

اوگفت :  من در مراحل اول  مرض  مریضی ؛  نهایت  نالش  نمودم  که  این  مرض  تباه کن را  باید  چاره  اساسی  کرده  شود .  مگر ؛  اطباء  و مریضان هر دو به نالش  من  اعتنایی  نه کردند ،  پس  چاره بدون  اینکه بگویم :   چار و نا چار باید زیست ،  موجود نبود  .

 

من گفتم :  شما هنوز هم  به فلسفه های ضعیف عمل میکنید !  ورنه چطور  شده میتواند  که مآیوسی  را  بخود رخ  دهیم .  من  یعقین  دارم که عزم  متین ، اراده  خلل ناپذیر، معقولیت ،  جدیت و فعالیت دقیق میتواند  همه مشکلات  را جواب  مثبت  دهد .  

باید گفت :  ضعف  نه تنها از آنهای است  که  چیزی  کرده  نتواسنته اند ،  بلکه آنها  هم  ضعیف اند  که  با وجود شکایتها  چاره اساسی کرده  نمیتوانند !! 

یکی  از حاضرین صحبت گفت :   قدرت  نداریم !

 من گفتم  :   قدرت  گفتن  دارید  .

او گفت    :  در گفتن ها ، تآثیری نمیبینم . 

من گفتم   :   به  موافق  سویه  بگوید .

 او گفت   :  سویه مردم  تقاضا میکند  که چیزی  نگویم .

من گفتم   :  همه را این طور خیال  نکنید  .

او گفت    :  البته  من سراغی  ندارم .

 من گفتم  :  قدرت  گفتن  دارید .

با این همه مآیؤسی ها  ، شما نباید مایؤسی باشد و تا  میتوانید  بکوشید  و تا آخر رمق حیات بتپید ! باورکنید که مسؤولیت  شما نسبت  به آنانیکه شما از آنها شکایت دارید  اضافه تر است ‎، زیرا  شما میدانید که آنها  از دانش  بهره یی  وافی  ندارند .

 

اوگفت  :  گفتنی های  شما  در اعماق قلبم تاثیری وارد کرده  و بشما وعده میدهم  که بعد از این  از تصمیم  سکوت  منصرف میگردم  ،  مگر؛  نه آنقدریکه بار دوم  وادار سکوتم  سازد . 

در این فرصت از او پرسیدم که راز زندگی  در چیست ؟

او گفت :  اگر من  راز زندگی  را میدانستم  طوری  نمیبودم  که  مشاهده مینماید.

من  گفتم  :  نه خیر !  اگر شما  که با این مرتبه  تبحرعلم ، فضل  و تجربه  رسیده اید ،  راز زندگی  را نه فهمید ، امید  فهمیدن از که  خواهد  بود ؟

 

او گفت : میترسم  راز زندگی  را طوری تعبیر نه کرده  باشم  که تنها  درد های  شخصی  خویش  را مدنظر گرفته و بدین وسیله  مردم را برای  خود استعمال کنم  .  زیرا  اکثر مردم  در تعبیرات  خویش  خود را در نظر دارند ،  حتی در تحلیل علوم ، فلسفه و اجتماعیات  از آن  ادبیاتی  کار میبرند  که به نفع شخصی آنها  تمام  میشود .

 

اوگفت :  راز  زندگی   حیوانات  تنها در خوردن ونوشیدن است ،  اما ؛ انسان  که از مرتبه حیوانات ارتقا نموده علاوه  از خورد و نوش  به اهداف معنوی  هم متوجه دیده  میشود  .

ولی  با این  هم  متآسفانه اکثر انسانها از جهت  فشار مادی  نمیتوانند  طوری  شاید  و باید  با اهداف مقدس  معنوی توصل نمایند .

تنها آنانیکه از جهت  فشار های مادی  خود را از دست  نمیدهند  تا حدی توانسته اند  که  سیر حرکت زندگی  خویش را  تعین کنند ،  شکی  نیست  که  فشار های مادی  انسان  را وادار میسازد  که  تا  به تسکین اغراض مادی  ولو  به هر قسمیکه باشد ، بپردازد .

مگر؛ اشخاص با عزم و اداره مرعات حقوق خود و دیگران را نموده ، گاهی هم از آن راه ها استفاده  مینماید  که به ضرر دیگران انجامد .

 

شکی نیست که در وقت  ضرورت جایز است تا انسان با اندازه  کفاف  و رمق  از  ناجایز هم استفاده کند !  مگر ؛  اصحاب عزم  و غزیمت نمیتوانند که از حدود تجاوز کنند .

پس ؛  بدین  لحاظ  اگر  چه  دشوار هم باشد ؛  مردمان با عزم ، از عزم و اداره حقه خویش منصرف نمی شوند و از جانب هم  ملتفت  باید  بود  که  مردمان پخته ،  در ترتیب  راه های  توصل  به اهداف عالی  از حرکت  کجدار و عریض  کار را اخذ  مینمایند  و در لابلای  خم  و پیچ  با این  هــدف  مقدس ؛ ایمان و عقیده دارند  که  باید ، از حق  و حقانیت  استفاده  شود .

 

 او گفت : بمنظور رسیدن به اهداف  تفکر  مقدس اجتماعی ،  باید  انسان همیشه از روش ، میتود و وسایلی  ذیل استفاده  نماید :

ــ  تفکر ، تعقل ، دقت و سنجش .

ــ  مشوره ، مفاهمه و تبادل افکار .

ــ عزم ، اراده ، مقاومت و متانت .

ــ مراعات اوضاع از لحاظ  شرایط  و ایجابات .

ــ حرکت همه جانبه و بی جانبه .

علاوتآ  برای  رسیدن  با  این  اهداف مقدس ؛  لازم  و  ضروری است تا  مطالعه  کسب  تاریخی ،  اجتماعی ،  حیاتی ، سیاسی  و مدنی  داشته  و در حرکات  و اعمال  خویش از اوضاع  داخلی   و خارجی  غافل  نباشیم … .

 

«  پایان  قسمت  ششم  »

دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »

اول  حمل  سال ۱۳۵۱ هجری شمسی ـ کابل

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *