آیا میدانستید؟

﴿حکمت وفلسفه ی رمضان﴾

آیا میدانستید؟

﴿حکمت وفلسفه ی رمضان﴾:

﴿بخش سوم﴾!

این جریر (رح) به روایت مجاهد (رح) واقعه ی دیگری را ذکر نموده است که عابدی در قوم بنی اسرائیل بود که همه شب در عبادت مشغول بود.

او به هنگام صبح به جهاد بیرون می رفت و به جهاد مشغول می شد، و بدین شکل او هزار ماه در عبادت به سر برد،

بر این، الله سبحانه و تعالی، سوره ی «قدر» را نازل فرمود.

در حدیث بیهقی از حضرت انس (رض) مرفوعاً روایت شده است که حضرت جبرئیل علیه السلام، در شب قدر همراه با گروهی از فرشتگان می آید، و هر کسی را که ببینند که در قیام و قعود مشغول است، بر او درود می فرستند، یعنی برای او دعای رحمت می کنند.

خازن در این روایت «یسلّمون» را نیز اضافه نموده، یعنی دعای سلامتی می کنند، و حاصل یصلون نیز همین است؛ زیرا رحمت و سلامتی لازم و ملزوم یکدیگر می باشند، همین را قرآن کریم به لفظ «سلام» یاد نموده.

مراد از امر خیر نیز همین است، و نیز در روایات آمده است که توبه در این شب قبول می شود،

دروازه های آسمان باز می گردند، و فرشتگان بر هر مومن سلامی می گویند.

(کذا فی الدر المنثور)، انجام این امور توسط ملائکه و موجب سلامتی آن، امری است ظاهر، مراد از امر، آن اموری است که در سوره ی «دخان» به عنوان امر حکیم و طی شدن آن را در شب قدر ذکر فرمود، و) آن شب قدر (با همین صفت و برکت) تا طلوع فجر می ماند. (این طور نیست که در قسمتی از این شب برکت باشد و در قسمت دیگر نباشد.)

ابن ابی حاتم از مجاهد مرسلاً روایت نموده است که رسول کریم صلی الله علیه وسلم وضعیت جهادگری از قوم بنی اسرائیل را ذکر فرمود که او تا هزار ماه پشت سر هم در جهاد مشغول ماند که هیچ گاه شمشیر را به زمین نمی گذاشت، مسلمانان با شنیدن آن در شگفت قرار گرفتند،

بر این، سوره ی «قدر» نازل گردید، و در این، عبادت یک شب این امت را بالاتر از عبادت تمام عمر آن جهادگر یعنی هزارماه قرار داد.

ابن کثیر (رح) این را قول امام مالک (رح) دانسته است و بعضی از شوافع آن را قول جمهور قرار داده اند،

خطابی بر این، ادعای اجماع را دارد، اما بعضی محدثین در این باره اختلاف نظر دارند. ( ماخوذ از ابن کثیر)

اما در مورد معانی دیگر قدر:

۱- یکی از معانی قدر، عزت و شرف است.

زهری و غیره از حضرات علما در اینجا همین معنی را مراد گرفته اند، و وجه نامگذاری این شب به “لیله القدر” عظمت و شرف آن است،

ابووراق فرموده است:

۲- به این شب لیله القدر از آن جهت می گویند که انسانی که قبل از این در اثر بی عملی، قدر و قیمتی نداشت، به توبه و استغفار و عبادت در این شب، صاحب قدر و شرف قرار می گیرد.

۳- معنای دیگر قدر، تقدیر و حکم می آید.

با توجه به این معنی، علت لیله القدر گفتنش این می باشد که در این شب تمام آنچه برای مخلوقات در تقدیر ازلی نوشته شد، آن مقداری از آن که در این سال تا رمضان آینده پیش می آید، آن به فرشتگانی که مامور تدبیر و تنفیذ امور کاینات می باشند سپرده میشود.

در این شب مقدار مقرّره ی عمر، مرگ و رزق هر انسان و نیز باران و غیره به فرشتگان املاء می گردد،

حتی اگر برای یکی در این سال حج مقدر شده است نیز نوشته می شود،

فرشتگانی که این امور به آنها سپرد شده است موافق به قول ابن عباس چهار نفر می باشند، که عبارتند از:

اسرافیل، میکائیل، ملک الموت و جبرائیل. (قرطبی)

این مضمون به صراحت در قرآن آمده است

«إنا أنزلنه فی لیله مبارکه إنّا کنّا منذرین فیها یفرق کل أمر حکیم أمرا من عندنا» [دخان، آیات ۳،۴ و ۵]

که در این لیله مبارکه تمام امور فیصله ی تقدیر، نوشته می شوند، و در تفسیر آیه گذشت، که مراد از لیله مبارکه نزد جمهور مفسیرین لیله القدر است.

مقصود از فیصله ی امور تقدیر در این شب، این است که آنچه از امور تقدیر که در این سال قابل تنفیذ می باشد آنها را از لوح محفوظ نقل نموده به فرشتگان می سپارند، اگر چه اصل نوشته تقدیر در روز ازل انجام گرفته است.

بزرگترین فضیلت این شب همان است که درباره این سوره بیان گردیده است که عبادت این یک شب، از عبادت هزار ماه، یعنی هشتاد و سه سال، بهتر است.

باز برای بهتر بودن آن، حدی مقرر نیست، که چقدر بهتر است، آیا دو برابر، چهار برابر، ده برابر، صد برابر و غیره همه در این امکان دارند.

در صحیحین از حضرت ابوهریره رضی الله عنه منقول است که رسول خدا صلی الله علیه وسلم فرمود:

هر کسی که در شب قدر برای عبادت برخاست، همه گناهای گذشته ی او عفو می گردد.

از حضرت ابن عباس (رض) روایت است که نبی اکرم صلی الله علیه وسلم فرمود:

تمام فرشتگان که در سدره المنتهی اسکان یافته اند، در شب قدر همراه با جبرئیل (ع) به دنیا فرود می آیند، و هیچ مرد و زن مومن نیست که آنها را سلام نکنند، غیر از کسی که او شراب بنوشد یا گوشت خوک بخورد.

در حدیثی رسول کریم صلی الله علیه وسلم فرمود:

هر کسی که از خیر و برکت شب قدر محروم بماند، او کاملاً محروم و بدشانس است.

بسیاری در شب قدر انوار خاصی را مشاهده خواهند کرد، اما نه این برای همه حاصل می گردد و نه در تحصیل ثواب و برکات شب قدر دخلی خواهند داشت، لذا نباید به فکر آنها بود.

جا دارد در اینجا ذکر کرد که،همه کتب آسمانی فقط در رمضان نازل شده اند.

حضرت ابوذر غفاری (رض) روایت نموده است که رسول کریم صلی الله علیه وسلم فرمود:

صحیفه های حضرت ابراهیم به تاریخ سوم رمضان، تورات در تاریخ ششم، انجیل در تاریخ سیزدهم و زبور در تاریخ هیجدهم رمضان نازل گردیده است، و قرآن کریم به تاریخ بیست و چهارم رمضان بر رسول کریم صلی الله علیه وسلم نازل شده است.

دراین شب، فرشتگان تمام وقایع پیش آینده تقدیر در سال را با خود همراه گرفته به زمین فرود می آیند.

موضوع خیلی مهم دیگری را که برادران و خواهران مطرح کردند، تغییر شب و روز، و تغییر تاریخ در ممالک مختلف دنیا میباشد.

با توجه به اختلاف مطالع در ممالک و شهرهای مختلف، شب قدر مختلف می باشد!

در این موضوع، هیچگونه اشکالی نیست، زیرا به اعتبار هر کجا که شب قدر بیاید در شب همانجا برکات لیله القدر حاصل می شوند. و ذات پاک الله سبحانه و تعالی بهتر میداند.

هر کسی که در شب قدر نماز عشا و صبح را به جماعت ادا کرد، او نیز ثواب آن شب را در می یابد،

و هر کس، هرچه بیشتر عبادت کند به ثواب بیشتری نایل می گردد.

در صحیح مسلم به روایت حضرت عثمان رضی الله و عنه آمده است که رسول کریم صلی الله علیه وسلم فرمود:

هر کسی که نماز عشا را با جماعت ادا کرد به ثواب قیام نیم شب نایل آمده است و اگر نماز صبح را با جماعت ادا نماید، پس ثواب عبادت شب بیداری همه شب را یافته است.

سبحان الله عزیزان من!

چقدر الله تعالی بالای بندگانش مهربان است، و چادر رحمت و مغفرتش را بر بام تک تک بندگانش گسترده است.

دلت را خانه ی مـا کن، مصفّـا کردنش با من

به‌ ما درد دل افشا کن، مـداوا کردنش با من

اگر گـم کرده‌ای ای ‌دل، کـلید استجــابت را

بیـا یک لحظه با مـا باش، پیــدا کردنش با من

بیفشان قطره ‌اشکی که من‌ هستـم خریدارش

بیـاور قطره‌ای اخــلاص، دریـا کـردنش با من

اگـر درها به رویت بسته شــد دل برمکن بازآ

درِ این خانه دق‌البـاب کُـــن وا کردنش با من

به من گو حاجت خود را، اجـابت می‌کنم آنـی

طلب کن آنچه می خواهی، مهیا کردنش بامن

بیا قبل از وقـوع مرگ روشـن کن حسابت را

بیاور نیک و بد را، جمـع و منها کردنش با من

چو خوردی روزی امروز ما را شـکر نعمت کن

غم فردا مخور، تأمیــن فـــردا کردنش با من

به‌ قـرآن آیه‌ی‌ رحمت فـراوان است ای انسان

بخوان این آیه را، تفسیر و معنا کردنش با من

اگر عمری گنـه کردی، مشو نومیــد از رحمت

تو نامـهٔ توبه را بنویس، امضـا کردنش با مـن

بلی برادر و خواهر مسلمان!

شما فقط عریضه ی توبه ی تان را بنویسید و تقدیم خالق مهربان کنید، امضأ کردنش با او تعالی است، عزیز!

عزیزان گرانقدر:

لطفاً این مضامین خیلی مهم و حیاتی را با تمام خانواده، اقارب، دوستان، و همکاران تان شریک سازید، و در رشد فکری، عقیدتی، ایمانی و وجدانی همنوع تان اقلاً یک امر خیری را، مایه ی حصولِ صدقات جاریه ی تان سازید.

جزاکم الله خیراً!

ا.ج.ع

چهار شنبه، بیست و چهارم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷

بیست و نهم جون ۲۰۱۶

www.facebook.com/meydanestid