بسم الله الرحمن الرحیم
نوشتن اعداد( ۷۸۶ ) بجای کلمه
تتبع ونګارش :
امــیــن الـدیــن» سعـیـدی – سعید افـغــانی«
مـدیـــر مرکزمطـالعات سـتراتیژیک افـغان و
مسؤل مرکز کلتوری دحـــــق لاره- جــرمـنی
زمانیکه شاگرد صنف دوم وسوم ابتدائیه بودم وبا برادر خویش دکتور صلاح الدین سعیدی به مکتب ابتدائیه که درمسجد جامـــع حید رخانی منطقـﮥ چهاردهی ولایت لغمان موقعیت داشت، میرفتیم، معلم بس مهربان ما مرحوم شیر احمد خان برای ما میگفت که کاغذ را در روی صحن حویلی مسجد نه اندازید چرا که در آن نام الله نوشته میشود وشخصی که آنرا در جای نامناسب با اندازد گناهگار خواهد شد. زمانې میشنویم که محاکم را باید لغو کرد بخاطریکه بعضی محاکم احکام غیر عادلانه صادر میکنند و طیاره و موتر را باید قدغن کرد که موجود تصادم وکشتن انسان شده میتواند و امثال آن استدلال ها به نحوی قابل تعبیر اند اما موجه نمی باشند. از جانب دیگر در بین بخشې از مسلمانان کشور ما چنین استدلالی وجود که: بخاطر اینکه اگر ما اسما الله را بطو ر حروفی واصلی بالای کاغذ ویا توته ای کلی ویا تیکی نوشته کنیم وآن کاغذ ویا تکه رادر جای نامناسب استفاده شود، توهین وبی احترامی برای کلمه ویا سایر اسماء الله صورت خواهد گرفت واین شایسته ومناسب مسلمان نیست.
فکر میکنم این استدلال تا حدی توجیه ومنطق خویش را دارد اما دلیل منع شده نمی تواند. بلی کاغذ وتکه وغیره چیز های که بر آن بسم الله الرحمن الرحیم ویا اسما ء الله نوشته شده باشد دور ودر جای نا مناسب انداخت نه شود، یا به آب انداخته شده یا دفن ګردد وروایت حریق نیز وجود دارد.
از طرف دیگر در تحقیقات وکتب بعضې از علماء اسلامی دیده شده است که در نوشته های خویش اعداد ابجد ویا قیم عددی وحسابی (۱) آنرا را در استعمال اسماء الله بکار برده اند. بخش از علما ء استدلال مینمایند که نوشتن اعداد ابجدی کدام مشکلی شرعی ندارد . و میتوان عدد ( 786 )را که با حساب مجمل ابجد کبیر برابر با « بسم الله الرحمن الرحیم » است، به جای بسم الله الرحمن الرحیم استعمال کرد .
ولی نباید فراموش کرد که رسالت ما مسلمانان بالاتر ازین توجیحات است. مامنابع واصول خویش را داریم و درین مسایل اصول نقلی داریم. برما مسلمانان است تا در تعظیم این اسما ء اهتمام داشته و این شعائــر الهی هستند که تعظیم آنطوریکه وحی گردیده است بر ما واجب میباشد .
قرآن عظیم الشان در مورد می فرماید : « و من یعظم شعائر الله فانها من تقوی القلوب» ( سوره حج آیه ۳۲) و هر کس شعائر الهی را بزرگ شمرد ، این کارشان نشانه تقوای الهی است ) و تعظیم و بزرگداشت این اسامی بدون بر زبان آوردن و با صوت و لحن زیبا تلفظ کردن و با خط زیبا نوشتن و چاپ و منتشر نمودن و تبلیغ کردن، از راه دیگرممکن نیست.
همچنان اگر بناء شود به جای این اسامی همیشه و همه جا اعداد معادل آنها نوشته شوند، ممکن است که کم کم اصل عبارت معجزه اسماء این الفاظ متبرکه به فراموشی سپرده شود .وعلم وتخنیک طوری پیش رفته که در نهایت کل قرآن به حروف ابجدی مبدل گردد. مانباید فراموش کنیم که لفظ ومعنای قرآن هردو مقدس اند.
بجا خواهد بود تأکید کنم که شرع درامور عبادتی متکی به نص و نقل است ودر نقل که اساس است به نصوص صریح الفاظ نوشته ( بسم الله الرحمن الرحیم ) آمده است، نه کدام حروف ابجدی .
از جانب دیگراصل دیگر منابع شرعی این است که اگر چیزی درزمان پیامبر اسلام وجود داشت و پیامبر اسلام از آن استفاده کرده ویا نه کرده وما درین زمان قیاس وتوجیهات دیګر جستجو کنیم عمل غیر موجه و نادرست. حروف ابجد وعدد حسابی آن در زمان پیامبر صلی الله علیه وسلم وجود داشت ، این حروف را ما اختراع نکرده ایم ، چرا در آن زمان بجای بسم الله این حروف استفاده نگردیده است ؟ پس استعمال حروف ابجدی بجای بسم الله الرحمن الرحیم بـدعت بیش نیست و دقیق نمی باشد.
پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرمایند:«من أحدث فی أمرنا ما لیس منه فهو ردّ». متفق علیه«هر کس چیزی را در دین ما ایجاد کند که جزو آن نیست ، مردود است واز او پزیرفته نمی شود».
و می فرماید: «کل بدعة ضلالة و کل ضلالة فی النار»«هر بدعتی گمراهی است و هر نوع گمراهی به آتش دوزخ منتهی می گردد»، عبداﷲ بن عمر رضی ﷲ عنهما گفته است:«کل بدعة ضلالة وإن رآها الناس حسنة»«هر بدعتی گمراهی است اگر چه مردم آنرا خوب ببینند».( دارمی آن را با سند صحیح روایت کرده است)
همچنان قابل دقت است که قرآن لفظآ ومعنآ تقدس دارد . خواندن قرآن کریم بدون درک معانی آن هم ثواب دارد. درین صورت خواندن اعداد و حساب ما را از آن ثواب محروم خواهد ساخت. لذااستعمال حروف ابجدی این تقدس را زایل میسازد.
از جانب دیگر بی احترامی به اسامی متبرکه به هر زبان و هر لغتی که نوشته شده باشند جایز نیست و حتی حرام هم میباشد. اگر منظور ازین اعداد بسم الله الرحمن الرحیم باشد درآن صورت به این اعداد هم عین منطق واستدلال جهت نکهداری و برخورد مطرح شده میتواند و است.
نباید فراموش کرد که وظیفه ما مسلمانان بخصوص در شرایط فعلی که فتنه های ضد دینی وجنگ ناروا علیه اسلام ومسلمانان بطور بیرحمانه براه افتاده ، تعظیم این اسامی را نه تنها در گفتار خویش بلکه در نوشته های خویش هم باید حفظ نمایم. وتا میتوانیم منحیث یک مسلمان با فهم جلو همچو بی احترامی را بگیریم .
میان همهء مردم جهان، چنین رسم است که هر کار مهم وذی قیمت خویش را بنام یکی از رهبران وبزرگان خویش آغاز می کنند،ودین مقدس اسلام برای ما مسلمانان هم دستور هدایت فرموده است که کار های خویش را به ( بسم الله ) آغاز نمایم ما موظف هستیم که نام الله « بِسْمِ اللَّهِ »را در خوردن و خوابيدن و نوشتن، اغاز سفر وغیره …. بر زبان اوریم ، حتی اگر حيوانى بدون نام الله ( بسم الله ) ذبح شود، خوردن گوشت آن هم بر ما حرام است .
نقش و اهمیت شروع هر کار با نام پروردگار تا آنجا است که پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «قَالَ اللهُ تَبارَکَ و تَعالی کُلُّ أَمرٍ ذِی بَالٍ لا یُذکَرُ بسم الله فیه فَهُوَ أبتَرُ؛ ( خداوند متعال می فرماید: هر کار مهمی که در آن «بسم الله» ذکر نشود، بی فرجام بی فاید وبی ثمر خواهد بود است.»
بسم الله رمزی از رومزی ، جاویدانی اسلام است ، که اولین اتصال آسمانی با زمین توسط همین لفظ صورت گرفت : پروردگار با عظمت ما در اولین وحی خویش به پیامبر صلی الله علیه وسلم هدایت میفرمایند که وظیفه خطیر وپر مشقت را بنام الله آغاز نماید « اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ » ( سوره علق آيه ۱. )
علما ء میگویند «بِسْمِ اللَّهِ » بمثابه تذکره هویت ویا به اصطلاح کارت شناسی یک مومن مسلمان میباشد وهویت مسلمانی اش توسط همین کلمه اشکار میگردد .
نوح علیه السلام به یاران موحد خویش در آن طوفان سخت و عجیب، دستور میدهد که هنگام سوار شدن بر کشتی و حرکت و رسیدن به سرمنزل مقصود توقف کشتی، «بِسْمِ اللهِ» را بزبان جاری سازند . « وَقَالَ ارْکَبُوا فِیهَا بِسْمِ اللَّهِ مَجْرَاهَا وَ مُرْسَاهَا.» «و گفت در کشتی سوار شوید. «بسم الله»، معبر و محل عبور و ( موجب) متوقف شدنش است.» سرانجام، ببرکت همین کلمه با عظمت بود ، که آنها این سفر پر مخاطره را با پیروزی، پشت سر گذاشتند و با سلامت و برکت از کشتی پیاده شدند.
همچنین سلیمان علیه السلام در نامه ای که به ملکة سبا، نوشت نامه خویش را «بِسمِ الله» اغاز نمود « إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمَانَ وَإِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیِم » «این نامه از سلیمان است و چنین است: به نام خداوند بخشنده مهربان.»
در جمله «بِسْمِ اللهِ»، کلمة «الله» است که ازجمله جامع ترین نامهای الله می باشد؛ زیرا بررسی اسامی خدا در قرآن مجید و یا سایر منابع اسلامی نشان می دهد که هر کدام از آنها یک بخش خاص از صفات الله را منعکس می سازد. تنها نامی که اشاره به تمام صفات و کمالات الهی می کند یا به تعبیر دیگر، جامع صفات جلال و جمال است، همان «الله» است. مطمیناً که تمام مسلمانان به این عظم بسم الله معتقد و باور دارند که با استفاده از فرصت برآن نیز تأکید به عمل آمد.
ومن الله التوفیق
1- حروف ابجد و قیم عددی وحسابی آن:
( أبجد ، هوّز ،حطّي ، كلمن ، سعفص ، قرشت ، ثخذ ،ضظغ (أ ب ج د هـ و ز ح ط ي ك ل م ن س ع ف ص ق ر ش ت ث خ ذ ض ظ غّ ) ( أ=1 ب=2 ج=3 ه=4 و=5 ز=6 ح=7 ط=8 ي=9 ك=20 ل=30 م=40 ن=50 س=60 ع=70 ف=80 ص=90 ق=100 ر=200 ش=300 ت=400 ثخذ ضظغ ث=500 خ=600 ذ=700 ض=800 ظ=900 غ=1000 ) پایان