رمضان، راهی براى توبه و بازگشت
نوشتۀ: دکتر عائض القرنی
برگرفته شده از: کتابخانۀ عقیده
الحمد لله و الصلاة و السلام علی رسول الله و علی آله و صحبه و بعد:
بزرگترین نفعی که انسان می تواند در این ماه کریم به دست بیاورد توبه و بازگشت به سوی پروردگار و محاسبه نفس است. درب توبه باز است و عطای الهی در دسترس و فضل و بزرگواری اش هر صبح و شام در برابر ماست؛ اما کجاست آن بازگشته و کجاست آن خواهان مغفرت الهی؟ این را خداوند گفته است: «بگو ای بندگان من که بر خودتان با گناهان اسراف روا داشته اید، از رحمت پروردگار ناامید نشوید خداوند همه گناهان را می بخشد، اوست آمرزنده مهربان (زمر/ ۵۳)
این ماه فصل توبه و مغفرت است، ماه گذشت و برگشت است، این زمانی است باارزشتر از هر زمان دیگر.
از رسول الله – صلی الله علیه و سلم – به سند صحیح روایت شده است که فرمودند: «خداوند دست خود را بر شب می گستراند که گناهکار روز توبه کند و دست خود را بر روز می گستراند که گناهکار شب توبه کند تا وقتی که خورشید از مغرب طلوع کند (به روایت امام مسلم نیشابوری)
بدی های ما بسیار است و گذشت او بیشتر، گناهان ما بزرگند و رحمت او بزرگتر، لغزشهای ما عظیمند و مغفرت او باعظمت تر. خداوند می فرماید: «و آنهایی که اگر فاحشه ای انجام دادند یا (با انجام گناه) به خود ظلم کردند به یاد الله افتاده و برای گناهان خود از او طلب آمرزش کردند و چه کسی گناهان را می بخشد جز الله و در حالی که می دانند بر انجام آنچه از گناهان (در گذشته) انجام داده اند پافشاری نکردند» (آل عمران/۱۳۵)
پافشاری نکردند، بر انجام گناه اصرار ننمودند، اشتباه کردند اما (در حضور خداوند) به اشتباه خود اعتراف کردند، گناه کردند اما استغفار نمودند، و بد کردند اما پشیمان شدند، و الله نیز آنها را مورد آمورزش خود قرار داد.
از رسول الله – صلی الله علیه و سلم – با سند صحیح روایت است که فرمودند: «به خاک مالیده شود بینی آنکه رمضان را دریافت و مورد آمرزش قرار نگرفت» به روایت ترمذی و حاکم. (نگا: صحیح الجامع / ۳۵۱۰)
رمضان فرصتی است که دیگر تکرار نمی شود، چنین فرصتی پیش نمی آید مگر اندک، آیا هست تلاشگری که از آن استفاده برد؟ گناهان سال، همه سال از پرونده کسی که در این ماه با خداوند صادق باشد پاک می شود اگر از گناهان کبیره اجتناب کند…
در حدیث قدسی الله سبحانه و تعالی خطاب به بندگانش می فرماید: «ای بندگان من، شما شب و روز گناه می کنید و من تمام گناهان را می بخشم، پس از من طلب بخشش کنید تا شما را بیامرزم» (به روایت امام مسلم)
گناه جزو طبیعت ماست اما برخی از ما توبه می کنند و برمی گردند و از خداوند طلب آمرزش می کنند و برخی دیگر بر آن پایفشاری می کنند و ادامه داده و تکبیر می ورزند و این گروه دومی همان گروه نگونبخت و گم شده از راه هدایتند. باز خداوند در حدیث قدسی می فرماید: «ای فرزند آدم، تو مرا فرانخواندی و به من امید نبستی مگر اینکه هر آنچه کرده بودی را بخشیدم و [تعداد گناهانت] برایم مهم نیست» (ترمذی)
ای روزه داران این ماه فرصت ماست برای توبه نصوح و این روزها همه اش غنیمت است. آیا از این فرصت و از این غنیمت استفاده می بریم؟ خیلی ها رمضان گذشته را با ما روزه گرفتند سپس به سوی پروردگار بازگشتند، رفتند، با اعمال خود و آثار خود را بر جا گذاشتند. و ما به این رمضان رسیدیم.
برادرم، خواهرم، می دانی که: از علامتهای قبول روزه داران به درگاه خداوند متعال صدق در توبه و عزم به بازنگشتن به گناه و پشیمانی از آن است. «و اوست که توبه را از بندگانش می پذیرد و از بدی ها می گذرد و می داند که چه می کنید» (شوری/۲۵)
از رسول الله صلی الله علیه و سلم روایت است که: «قسم به آنکه جانم در دست اوست اگر شما گناه نکنید [به مانند فرشتگان] حداوند شما را خواهد برد و گروهی را خواهد آورد که گناه کنند و از خداوند طلب بخشش کنند و بخشیده شوند» (به روایت مسلم)
آنکه در رمضان توبه نکند کی توبه خواهد کرد؟ آنکه در این ماه به سوی پروردگارش بازنگردد کی برخواهد گشت؟ بعضی از روزه داران در ماه رمضان به راه درست می روند اما تا رمضان تمام شد و روزه پایان یافت به همان حال قبل از رمضان باز می گردند و تمام آنچه را در رمضان ساخته اند ویران می کنند و تمام عهدهایی را که با پروردگار بسته اند زیر پا می گذارند. تمام عمر همینطور در ساختن و ویران کردن و بستن و نقض کردن می گذرد…
بسیاری از سلف (گذشتگان صالح از صحابه و تابعین و تابع تابعین) با پایان یافتن رمضان در فراقش می گریستند و بر رفتنش تاسف می خوردند و این از صفای دل و روشنی درونشان بود.
دکتر عائض القرنی