مقدمه
خداي عزّوجلّ بر اساس نظريّهء «خالقيّت» براي هدايت و راهيابي انسان به سوي كمالات انسانياش، پيامبراني را مبعوث کرد و هر پيامبر را به سلاح معجزه‌يي مسلح نمود تا اين معجزه بتواند گواهي روشن بر حقانيت دعوت آن پيامبر در ميان امتش باشد.
با نگرشي كوتاه به تاريخ دعوت انبياي عظام عليهم افضل الصلاة والسلام در عصرهاي مختلف، اين حقيقت را به وضوح درمي‌يابيم كه معجزات پيامبران در هر عصر از سنخ اموري بوده اند كه مردم آن عصر در آن امور، نبوغ و آگاهي بالايي داشته اند؛ زيرا درك اين حقيقت كه معجزهء آن پيامبر، خارق و شكنندهء توانمندیهاي بشري است، فقط از اين راه امکان ظهور مي یافته است از آن روی که «تحدّي» يا هماوردخواهی در امري كه مردم در آن از نبوغ و توانايي برخوردار نباشند، در واقع تحدّي به شمار نمي‌آيد. مثلاً اگر ما قهرمان وزنه‌برداري جهان را با مرد عادّيي كه هيچ مهارتي در اين فن ندارد، به مبارزه فراخوانيم اين امر به هيچ وجه تحدّي شمرده نمي‌شود به این دليل كه آن شخص عادّي در اين فن هيچ مهارت و آشنايياي نداشته است. اما اگر دو قهرمان همطراز از قهرمانان جهان را با هم رو در رو گردانيم، در اينجاست كه معني «تحدّي» در ميان آنها به درستی تحقق پيدا ميكند.
بنابراين، معجزهء يك پيامبر به علاوهء آنکه باید شكنندهء قوانين بشري و خارج از حوزهء توانمندیهاي آن باشد در عين زمان بايد از سنخ اموري نیز باشد كه در عصر آن پيامبر، مردم و يا نخبگاني از آنان، در آن به نبوغ و كمال بشري رسيده باشند. از اينها گذشته، اسباب و ابزارهاي آن تحدي نيز مي‌بايد برای هماورد خواهان فراهم باشد. به اين معني كه مخاطبان معجزه به وسايل مورد نياز براي مبارزه با آن نيز بايد دسترسي داشته باشند و سپس آن وسايل در ميدان مبارزه با آن معجزه به کار افتد ولی سر انجام در برابرآن ناتوان گردد.
البته مثال‌هاي صريح در اين باره؛ معجزات ابراهيم، موسي و عيسي عليهم السلام است كه همه به ویژگیهای آنها آشنا هستيم.
تردیدی نیست که پیامبر خاتم در عصر بلوغ عقلي بشر به رسالت مبعوث گرديدند. آري؛ در شب خجستهای از شب‌هاي ماه رمضان سال (610 م) وحي الهي بر پيامبر اميe نازل شد و تعجب‌برانگيز نبود كه اولين پيغام وحي، ايشان را به خواندن دستور داده و بحث علم و شاخص‌ترين ابزار توليد آن؛ يعني «قلم» را به ميان مي‌كشید که اين خود بدون شك اعلام صريح اين حقيقت به تاريخ بود كه بشر وارد عصر جديدي گرديده است كه عصر «علم» است.
بر همین مبني است كه معجزهء پيامبر خاتمe «كتاب» است؛ كتاب بزرگ خدای دانا و توانا كه ابعاد و جوانب اعجازي آن فراتر از حد و حصر بشر مي‌باشد. کتابی که معجزه است در لفظ و معني، در امروز و فردا، در ادب و بلاغت، در ترکیب و ترتيب، در علوم و معارف، در برنامه و شريعت، در پاسخگويي هميشگي به نيازهاي معنوي و مادي بشر، در اصلاح عقايد، اصلاح عبادات، اصلاح اخلاق، اصلاح اجتماع، اصلاح سياست و اصلاح اقتصاد.
و در حوزهء آزادي؛ آزادي خرد و اندیشه، آزادي شعور و ضمير و آزادي روح و روان از بند هر نوع بند‌گي وبرد‌گي ذلّت‌آور براي غير پروردگار يكتا.
و معجزه است در عرصهء خبر؛ یعنی إخبار از امور غيبي و تاريخی، از گذشته‌هاي دور تا آينده‌هاي دور و نزديك.
و معجزه است در تأثيرگذاري خارق‌العاده بر فطرت و روان بشر و بالاخره معجزه است در عرصهء علوم هستي شناسي و تجربي كه موضوع بحث اين كتاب میباشد.
راز جاودانگي اعجاز قرآن:
بايستهء ذكر است كه معجزهء قرآن با معجزات پيامبران پيشين از چندین وجه، تمايز اساسي و جوهري دارد كه مهم ترين وجه تمايز، جاودانهگی آن است؛ زيرا معجزات پيامبران گذشته اين حقيقت را كه آن پيامبران فرستادگان خداي عزّوجلّ اند، با خرق قوانين هستي به اثبات رسانده و سپس با مرگ آن پیامبران هم به پايان می رسيدهاند؛ بناءً هر كس آن معجزات را ديده است، به آنها ايمان آورده و هر كس هم كه آنها را نديده است، آن معجزات برایش حكم خبري را داشته و دارد كه به گذشته مربوط است و ديگر اثري عملی از آنها مشهود نيست.
اما معجزهء قرآن جاودانه است؛ با گذشت روزگاران از بين نمي‌رود و با رحلت رسول اكرمe هم به پايان نيامده است بلکه با حضور اعجازگرانهء خود براي هميشه در صحنهء زمان و زند‌گي حاضر است؛ هر منكري را به تحدّي فرا مي‌خواند و هر انساني را در هر عصر و هر نسلي كه زند‌گي ميكند، به راه خير و هدايت و رستگاري رهنمون مي‌شود. اين معجزه جاويدان است تا در گذار زمان هيچ كس را بر فروگذاشت اين دين كه پایانبخش اديان و شرايع آسماني است، عذري باقي نماند.
راز جاودانگي اعجاز قرآن و پايان پذيري معجزات پيامبران پيشين در اين حقیقت نهفته است كه معجزات گذشته، فعلي از افعال خداي سبحان بوده‌اند و فعل خدای سبحان ممكن است بعد از اجرا به پايان برسد. مثلاً دريا براي موسيu شكافته شد و سپس به طبيعت اصلي خود باز گشت. آتش ابراهيمu را نسوزاند و لي بعد از به پايان رسيدن معجزه، مجدداً به خاصيّت اوليهء خود بازگشت. اما معجزهء پيامبر ما فعلي از افعال الهي نيست بلكه صفتي از اوصاف او تعالي است كه عبارت از صفت «كلام» مي‌باشد. فعل در صورتي باقي مي‌ماند كه فاعل آن را ابقا نمايد اما صفت تا آنگاه باقي است كه موصوف خود باقي باشد. پس از اين روي است كه خداي حيّ لايموت، براي هميشه به اين معجزه که نه تنها فعلی از افعالش بلکه صفتی از اوصافش نیز میباشد، جاودانگي بخشيده است.