ښځه او حقوق ئې – پنځمه برخه – حكمتيار
په نكاح كي د جانبينو توافق شرط دئ
ا
سلامي شريعت د نكاح او يوې نوې كورنۍ د جوړلو لپاره د جانبينو توافق شرط كړى، او د جانبينو د كورنيو تر منځ توافق ئې غوره او گټور گڼلى، دواړو ته په ښه سلوك او په خپلو كي په مشوره توصيه كوي، د لانجو غوڅولو لپاره دواړو ته د صبر، زغم او عفوي سپارښتنه كوي او كه په دې ئې لانجه حل نه شوه، د دواړو خپلوانو ته وايي چي مداخله وكړي او ستونزه حل كړي، د روغي جوړي لپاره دي په گډه د مصالحې كوم هيئت او جرگه غوره او لانجه دي حل كړي، كه په دې هم مشكل حل نه شو نو مېړه ته ئې د طلاق واك وركړى، په داسي حال كي چي وايي: د الله په وړاندي تر ټولو كركجن حلال كار طلاق دئ. طلاق ئې له هغي ترخې دوا سره تشبيه كړى چي ډاكټر ئې د علاج لپاره ناچار خپل بيمار ته وركوي. د نكاح او طلاق په اړه د اسلامي شريعت لارښووني داسي دي چي هم د مېړه او ښځي ترمنځ گډ ژوند د ميني، پېرزويني او احترام په فضاء كي وي او هم ئې د مجبوريت په صورت كي بېلېدل په ښه او غوره توگه، داسي ضوابط ئې وضع كړي چي دا معامله د دوو كورنيو ترمنځ د نږدې والي ذريعه وي نه د منافرت او دښمنۍ باعث.
د طلاق واك نارينه ته او په مقابل كي ئې د مهر حق ښځي ته وركړى شوى، دا مهر د ښځي د مستقبل لپاره ډېر حكيمانه او غوره تضمين دئ، چي مېړه ونشي كولى بې موجبه خپلي مېرمني ته طلاق وركړي، يا د دې لپاره چي د هغې پېغلتوب ختم او د ځوانۍ ښايست ئې نه وي پاته او مېړه ئې غواړي له دې ځان خلاص كړي او بله پېغله او ښايسته وكړي، يا هسي تر دې ئې بله خوښه شوې وي، دې ته طلاق وركړي او په بلي ئې بدله كړي، د دې لپاره چي څوك د ښځو په برخليك لوبي ونكړى شي، اسلامي شريعت د مهر حق ښځي ته وركړى او د همدې لپاره شريعت د مهر لپاره خاص حد نه دئ ټاكلى، دا اختيار ئې ښځي ته وركړى چي د خپل مستقبل د تضمين لپاره له مېړه څه ترلاسه كول ضروري گڼي، كه مېړه ښځي ته طلاق وركوي نو دا حق نه لري چي دې ته له وركړو شيانو د مهر په شمول څه ترې بېرته واخلي، خو كه ښځه د طلاق غوښتنه كوي نو بيا به دې ته خود تيارېږي چي له مېړه اخيستى مهر بېرته مسترد كړي او په دې سره د دوى لانجه پاى ته ورسېږي. د درېيم ځل طلاق معنى دا ده چي دا دواړه نور د گډ ژوند وړتياوي نه لري، خو كه دې ښځي له بل سره نكاح وكړه او دا نوې نكاح هم په طلاق منتج شوه، ښايي دې ترخې تجربې لومړنۍ جوړه دې نتيجې ته رسولې وي چي يو ځل بيا گډ ژوند پيل كړي، دوى ته د دې كار اجازه وركړى شوې، خو په دې شرط چي يو د بل د حقوقو د مراعات اراده او توان په ځان كي وگوري.
الله تعالى سړي ته د رجعت جواز د دې لپاره وركړى چي مېړه او مېرمني ته ئې د تجديد نظر او په خپلو كړو وړو د بيا كتني فرصت وركړي، د موقت بېلتون په دوران كي دواړه دا وگوري چي د تل لپاره يو له بل بېلتون؛ دوى دواړو او اولادونو ته ئې څومره ستونزي راپيدا كوي، خو مبادا له دې رخصت او جواز غلطه استفاده وشي او مېړه د ښځي د ځورولو لپاره ترې كار واخلي. الله تعالى داسي كار په الهي آيتونو ملنډي وهل او په خپل ځان له ظلم كولو سره مترادف گڼلى او دا ئې د هغه الهي نعمت ناشكري گڼلې چي د كتاب او حكمت په بڼه كي د دوى په برخه شوى. دوى بايد متوجه وي چي معامله ئې له هغه عليم خداى سره ده چي په هر څه پوه دئ او د دوى هيڅ څه ترې پټ نه پاته كېږي.
آيا په ازدواج كي د ولي موافقه د ښځي پر آزادۍ تېرى دئ؟
د اسلامي ضوابطو په اړه د هغه چا اعتراض ډېر بې بنسټه او غلط دئ چي وايي په ازدواج كي د ولي موافقه لازمي گڼل د ښځي د بشري حقوقو خلاف شرط دئ!! هغوى نه پوهېږي چي دا موافقه څومره اهميت لري او له عدم مراعات ئې څومره ستونزي راولاړېږي. هومره چي مور او پلار د خپلي لور مستقبل په پام كي ساتي او د خپلو تجربو له مخي هغې ته سمه لار ښودلى شي او ښه مشوره وركولى شي، په خپله دا ئې نشي كولى. دا خو نه د مور پلار په اندازه تجربه لري او نه معرفت، ډېر ځله داسي واقع كېږي چي هغه د جذباتو او احساساتو له مخي فيصله وكړي، د چا حسن، لباس او ظاهري وضع ئې تر اغېز لاندي راولي، جذباتي فيصلې ته ئې وهڅوي، خو مور پلار ئې ډېرو نورو اړخونو ته هم توجه كوي او د خپلي لور مستقبل او ښه ژوند په پام كي نيسي.
كوم زوى او لور چي د مور او پلار له موافقې پرته له داسي چا سره نكاح كوي چي هغوى ورسره موافق نه وي، په حقيقت كي د يوې نوې او نه آزمويل شوې اړيكي لپاره گڼ شمېر ژوري او له ميني او پېرزويني ډكي اړيكي شلوي، آيا صحيح ده چي مور او پلار دومره بې ارزښته وگڼل شي چي زوى او لور ئې د خپلي نكاح په اړه د هغوى رأيي ته اعتناء ونه كړي، د هغوى د خوښي او رضايت پرته عمل وكړي او ځان پر دې هم مكلف ونه گڼي چي د هغوى قناعت او موافقه ترلاسه كړي؟!! دا رأيه يوازي هغه څوك وركولى شي چي موخه ئې د كورنيو ړنگول وي نه جوړول!!
دا جنابان دې ته تيار نه دي چي كومه سېرلۍ ئې د بل له سېرلي سره په خپل سر ولاړه شي، بل ته څنگه وايي چي ستا لور كولى شي له هغه چا سره په خپل سر او ستا له خبرولو پرته ولاړه شي چي ته ئې ورته مناسب نه گڼې!!