نگاهی براجلاس پاریس پیرامون افغانستان
احمدسیر مهجور
با تدویر کنفرانس بین المللی پیرامون افغانستان در پاریس در سطح وزرای خارجه, فرانسه خواست یکباردیگر برحضورونقش ملموس خویش در حل قضایای بین المللی تاکید نماید. این اجلاس به نمایندگی ازاتحادیه اروپا و فرانسه به ابتکار وزیر خارجه فرانسه آقای برنارد کوچنر انجام گرفته که از افغانستان شناخت عمیق داشته و در دوران اشغال افغانستان توسط نیروهای شوروی چندین بار به پشتبانی ازجنبش مقاوت به این کشور سفرنموده است.
نشست پاریس قبل ازینکه کنفرانس دوم پاریس پس از کنفرانس ماه جون 2008 محسوب شود, درحقیقت دنباله اجلاس سه روزه ناتو (2-4 اپریل 2008) در بخارست است که زمینه های آماده ساختن هرچه بیشتر افغانها را در امر گرفتن مسئولیت بیشتر در تامین امنیت کشور شان میباشد که در بخارست از آن بعنوان افغانیزاسیون یاد شده بود. و درآنجا نیز این نظریه از طرف دولت فرانسه مطرح گردیده بود. ازهمان هنگام به اینطرف مقامات تصمیم گیرنده جامعه بین المللی بویژه کشورهای قوی , صاحب نفوذ و حاضر در افغانستان تلاش میورزند تا شرایط لازم را برای تامین امنیت توسط خود افغانها مهیا نموده و این بار سنگین اقتصادی , بشری و نظامی را در آینده هرچه زودتر از دوش خود دور سازند و قبل ازینکه این ائتلاف به اضمحلال مواجه شود, یک راه حل معقول و مناسب را برای احقاق امن و استقرار در افغانستان و منطقه پیدا نمایند. این جلسه بخش دوم تحقق افغانیزاسیون است که در جهت مهارنمودن تنش واخذ ضمانت ها وتعهدات از کشور های منطقه به منظور همکاری در امر تامین امنیت وصلح در افغانستان میباشد تا فرایند افغانیزاسیون به اتمام برسد.
این اجلاس بیانگر یک واقعیت است که جنگ در افغانستان منحصر به نیروهای داخلی این کشور نبوده بلکه عوامل منطقه ای و بین المللی باعث تشدید و توسعه آن گریده است که در عقب این بحران در صدد دست یافتن به منافع ژئوپولیتیک و اهداف استراتیژی خویش اند.
درین نشست دو کشور رقیب در افغانستان (ایران و امریکا ) با عدم حضور و یا حضور کمرنگ خود خواستند تا این اجلاس را کم اهمیت جلوه دهند, سرنوشت و منافع حیاتی افغانستان را قربانی منافع و اهداف استراتیژیک خویش در منطقه سازند.
با صرف نظرازتنش درمناسبات و ملاحظات دیپلوماتیک میان فرانسه و ایران روی سایرمسایل چون شرق میانه , ایران با عدم حضور خود درنشست پاریس پیرامون افغانستان ادعای خویش را مبنی بر همکاری با جامعه بین المللی در افغانستان زیر سوال برد. تهران همیشه تلاش ورزیده تا کنفرانس های بین المللی را که خود در آن نقش اساسی ندارد بی اهمیت جلوه دهد و همچنان هرگونه همکاری را با جامعه بین المللی بر اساس یک معامله و مشروط به تبادل امتیازات برای کسب مشروعیت برنامه های اتمی و تحقق اهداف استراتیژی خویش در سطح بین المللی مطرح میکند.
علی الرغم شرکت قابل ملاحظه نظامی فرانسه درکنارایالات متحده امریکا درافغانستان , هر دو کشوردر قبال حل بحران فعلی افغانستان پالیسی های متفاوت دارند , عدم دیدگاه مشترک میان پاریس و واشنگتن را میتوان دراظهارات وزیرخارجه فرانسه برنارد کوشنر بخوبی ملاحظه نمود. پس از انتخابات ریاست جمهوری ماه نومیر, زمانیکه آقای اوباما بعنوان رئیس جمهور جدید امریکا بر اعزام عساکر جدید درافغانسان تاکید کرد, کوشنر در مخالفت به تشدید وتوسعه تنش گفت که جنگ را راه حل قضیه افغانستان نمیداند. دیدگاه وموقف متفاوت فرانسه بر حضور دیپلوماسی ایالات متحده امریکا در نشست پاریس نیز سایه افگنده و به همین دلیل واشنگتن در سطح پایان هیئتی بریاست ریچارد بوچر معاون وزیرخارجه در بخش آسیای جنوبی به این اجلاس فرستاده است وهمچنان این مطلب بیانگر عدم هماهنگی و داشتن یک استراتیژی مشترک جامعه جهانی درافغانستان است که لازمه بنیادین برای موفقیت و ثبات دولت افغانستان بشمار میرود.
دراین نشست بر علاوه سایر موضوعات بحث چون تاثیر تنش میان هند و پاکستان بر روند دولت سازی در افغانستان , راه های بیرون رفتن افغانستان از بحران کنونی ازدیدگاه همسایگان مورد مطالعه قرار خواهند گرفت و احتمالا بر علاوه تعریف دوباره منافع کشور های منطقه, برپاکستان فشار وارد خواهد شد تا درجهت زمینه تامین امنیت و ثبات درافغانستان دست به اقدامات عملی و مشخص نماید. و نگذارد تا مخالفین برای متزلزل ساختن رژیم کابل از خاک آن کشوراستفاده نمایند. وازسایرکشور های با نفوذ وهمسایگان نیز تقاضا بعمل خواهند آمد تا درزمینه اعاده امنیت و استقرار باهم همکاری نموده و تلاش لازم را به خرچ دهند.
14.12.2008