طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟ قسمت پنجم برهان الدین افغانی »

 

طبیب بگو مرض من چه و چاره ام چیست ؟

« قسمت پنجم »

 

نوشته : دوکتور محمد سعید  « سعید افغانی »

 

طبیب :  درست است ؛  من عقیده دارم  که اگر تشخیص درست  و وسایل معالجه  تهیه  و فرصت مساعد  گردد ،  معالجه اساسی  حتمآ  بمیان آمده  میتواند .

 مگر؛  فن اساسی  معالجه  نزد  من همان است : که زمینه تبادل افکار را  فهمیده  و وجوه مشترک مساعی  را پیدا کنیم ،  البته این  فیصله  بدست رجال  دانشمند و اولاد  صالح  وطن  خواهد  بود .

 

پس؛  در این صورت اگر تشخیص درست  نشده  باشد  و از سالیان دراز  وسایل معالجه  قصدآ  تهیه نمیگردید  و اولیاء  مریض به عیاشی  و بی باکی مبتلا و هیچ نمیخواستند که مریضان اجتماع صحت یاب  گردند !  چاره اساسی در  نزد  من ، همان است  که شما   فرمودید :

«  مریضان اجتماع به اعضای ضعیف  و نحیف خویش ، هر قدر بتوانند  در راه تهیه  وسایل معالجه به  جهاد ملی  و مقدس بپردازند  و فرصت را  ؛  ولو اگر چه به  شهادت  یک عده  مریضان هم انجام  یابد  صرفه  نه  نموده  ،  مساعد  سازند . »

 

من باور دارم :  که تخم های  شقاق  و اختلاف  استعمارچیان   و  یرغلگرانیکه  با  این  وطن  عزیز کهنسالی ما  چندین بار در زمینه های مختلف  تجاوز  نموده  بودند  ،  منابع  فعال  فعالیت این تجاوز  شوم  و بقای آنها ،   ارتجاعا داخلی  بوده  . که  از تقویه این روحیه خبیث شقاق  و اختلاف ،  بهره برداری سو نموده  از منابع  تولیدی  مردم  و  عرق  ریزی  طبقه  ناتوان  سود برده ؛  که  منجر  به  پسمانی عامه  و صدها  نا بسامانی  های  دیگر گردیده است .

 

شکی نیست :  که  من از اولاد  صالح  خاک عزیز  خویش  در راه  بهبود  اساسی  اوضاع  موجوده توقعاتی  دارم  و در راه  پیدا کردن  تفاهم  مشترک  تا آخرین رمق حیات  کوشش  میکنم  ، و کوشش من آمید است  به  این آرزو  و ملوث نه گردد  که  خود را  بدین وسیله به مثل انانی  بسازم  که  فعلآ بعد از یک سلسله  مجاهدات  فریب کارانه  دسیاب منفی  قرار گرفته اند و بجز از  خوردن  و نوشیدن  و لوبه هر وسیله که باشد ،  دیگر آرزو و هدف  ندارند .

 

باید گفت : در ضمن این  گونه قیافه ها  مردمانی هم دیده میشود که چندین  مرتبه خود  را  به پایی  مردم انداخته و چندین  مرتبه  مخالف  منافع ملی  فعالیت نمودند  .

 

بنآ  من نمیگویم  که تو به  آنها را  باید قبول  نه کنیم ؛  بلکه  میگویم حق  ندارند  که  دعوی رهبری مردم  را  داشته  و عده ساده لوحان  را تکرار  کر ده ،   خود  را  جمع  نموده   و  به  مرتبه  دوم  و سوم و یا چهارم  هم  موقع استفاده های سو خود را مساعد  سازند .

زیرا ؛  ما عمر حضرت نوح را نداریم  که بارها  بالای مردم تجارت نمایم ،  بلکه با این عقیده متوسل شدیم  که :  آزموده را آزموده  کردن  خطا است !   

پس ؛  امکان  ندارد که  حق رهبری را به کسانی بدهیم  که بعد از یک سلسله  تجارب  منفی،   بازهم  به گپ های نرم ،  گرم  و چرب  ادعای  رهبری دارند .  بلکه بهتر است اگر این  نوع  مردمان  توبه  به  حق  نموده   باشند  تحت رهبری  اشخاص مخلص  و پاک نیت به مثل خاک  روب  و ملازم ایفای خدمت   گذاری نموده ،  بدی ها  و رسالت خود را بحساب و نیکی  بدرقه  سازند .

 

مریض عزیز را  توصیه  مینمایم : توجه  دقیق  خویش را بطرف آن  دردهای اساسی  اجتماع متوجه سازند ،  که در تحلیل ،  تشخیص و تهیه تداوی مفید و هم فرصت  مساعد را از دست  ندهیم  .

 بنآ امید است بعد از کنجکاوی زیاد  در صحبت آینده  مشوره طبی را  فراموش  نه کنید  و  بصراحت بگوید  که امراض  مهم  اجتماعی  ما ، آثار  و علایم آن  چه  بوده ؟   تا بتوانم  در لابراتوار  صحیح طبی  دست  داشته ،  امراض  قــدیم   و جدید  را تشخیص  نموده   و وسایل معالجه  و تداوی  را  به معاونیت  اطبآ  دانشمند  و مخلص وطن عزیز  و همکاری مریضان آماده و مهیا سازیم .

 

مریض : تصور میکنم که شعور و سوزش نا بسامان  و بی  پایان !!!  عجیب است  نمیدانم  نصیب آخری من چه  خواهد  بود!  و معلوم نیست که این طپش و نالش من پایان خواهند یافت و یانه خیر ؟  وضع  پسر  یک  تن از غربا  و فـقرآ  وطنــم ؛  که  طفولیتش به  مشکلات  و محرومیت ها  سپری شده ،   فراموشم  نمیشود  .  

 

مردم « قوم » ده و قریه ام  که  در صد ،  نـود و نـو ؛ عــاجز و بیچــاره  بودند ،  اکثرآ  نان  جواری به شکم  سیر نمی  یافتند .   به  قرضدار  دوامدار  میزیستند ، در فصل  زمستان  با حیوانات  درخانه های  تاریک و دود  گرفته  زندگی میکردند  ، دوای  را  برای مریضان  خویش نمی یافتند و تشخیص مرض  توسط  اطبآ  صورت  نمیگرفت .  

اکثر تداوی را زنان  پیر و مردان سال خورده  توصیه  میکردند  و یا  کدام  حکیم  جی یونانی  که در حقیقت از طب یونانی هم واقفیت  درست نمیداشت ،  هدایت میداد.

دوای  مروج  عبارت از :   جوانی ، بادیان ،  هلیله ،  بارتنگ ، خاک شیر ، ثنا ، اسفرزه و امثال آن استعمال  داشت و دم  و دعا  و تعویذ   و طومار ، جادو  رواج  بود .

 

اکثر مردم  ده و قریه  حیات و عمر عزیز خود را به بیکاری ،  گشنگی  ،  بی لباس  و  بی  درمــانی  صحیح  سپری میکردند ،  نمیدانم  عوامل اصل  چـه  بوده  ؟   

 

مگر ؛   در ظاهر ملک  و کلانتر صاحب  قریه  و ده  ،  از غیرت  و شهامت  با  مردم  داخل  صحبت میشدند و یکی را به کله  دیگر استعمال  میکردند  .

 

عرف و عادات مردم :  زیر بار سیال داری  ؛  روز  بروز  بدبختی ها را اضافه تر  میساخت  ،  و از جانب هم «  صوبه دار ، کوتوال ، قومندان  و حاکم صاحب »  به نظر مردم  فوق تر از  نــوع  انسان جلوه مینمودند و به فکر خدمت  گزاری و رهنمای به مردم  و به میان آمدن عدالت اجتماعی نبودند !

 

ملا صاحب ،  مولوی صاحب  و  مولانا  صاحب :   روحیه  معنی  را  در لباس  و مبالغه گوی  سراغ داشت و ثواب و مال را در غیر مورد ،  مخالف  از  روحیه اسلام  تلقین مینمودند  .  

 

خود سری طبقات حاکم : مسلط  به مقدرات مردم  بدرجه اخر توصل  نموده  بود ،امید بهبود  اوضاع  به نا امیدی ها  مبدل گشته  و درد و سوز اصلاحات  اجتماعی در سینه ها کرخ  به نظر میامد.

 

صله و عاطفه :  در تحت شعاع  گندی و گندی بازی ؛  پره و جنبه تا یک  اندازه  موجودیت  داشت ، منافع  اجتماعی  صدقه ،   منافع فردی چند تن از  اولیا  زورګیر و جابر و دسیسه کار قرار گرفته بود  و معقولیت هم  در عین همین ساحه  فعالیت  می نمود  .

 

 چندی  بعد  جوان  شدم  !  و جوانی  من هم  در  همین   شور و سوز  نا بسامان و  بی پایان  خاتمه یافته  ،  مگر ؛   جای  شکر  بوده  که  پدر بزرګوارم  مولانا   عبدالمجید  « صافی »   شخصی صالح و معقول بوده .  همه مردم  با او اخلاص  داشتند ،  در تحت تربیه او توانستم  با افکاری مواجه شوم  که تمیز خوب و بد را کرده ،  غریزه خدمت اجتماعی خویش را نشوه و نما  دهم .

 او بارها  بمن توصیه  می نمود که  خدمت به مردم  بی چاره را موجب  سعادت دایمی  دانسته  باشید  و غرض من ، از علم و با سواد شدن  شما همین است  که شما باید خیر رسان و خادم مردم باشید !! او ریاکاری را بد میدانست ، از  تظاهر  متنفر بود  ،  به حال مردم  بیچاره میگریست و میگفت : امید اصلاح این  نابسامانی ها از  کی  شده  میتواند ؟

 او شور و سوز خدمات اجتماعی به مردم داشت  و در راه اظهار شور و سوز خدمات اجتماعی خوف و ترس از احدی نمیکرد  و خدمات اجتماعی  او به  همه  مردم  ولایت لغمان  در وقت  جهاد  استقلال افغانستان  و به تعقیب آن  در جنگ های وطنی ؛  که مردم  ولایت  لغمان در آتش « جنگهای قومی » میسوختند ، واضح  و ثابت است .

او با تاثیر و نفوذ  مذهبی  خویش  که  در بین  مشرقی  داشت ؛  توانست  صدها  فجایع  را اصلاح  و در عین  صحنه  آتش جنگ ؛  اصلاح  طرفین  را بمیان  آورد .

 

 پدر بزرگوارم :  شخص فقیر ، مدرس  و استاد  بود ، کتابهای  منطق  و فلسفه  و الهیات را  تدریس مینمود  و در عین  حال  قانع  تصوف  و عابد  بوده ،   تقوی  و پرهیزکاری را  دوست  داشت .

 او به  قوم  صافی  بوده ،  مگر ؛  تعصبات  قومی  را  طرفداری  نمیکرد  .  او چند  جریب  زمین که داشت بدست  خود  کشت و زراعت  می نمود و نفقه عیال  خود را از همین  مدرک  تامین  می نمود ، استغنای  او شهرت  داشت ؛  عاجزی  ، توکل  و جرآت  او  معروف  است .

 

مـریض  :  تصور میکنم   که  شور  و سوزش  نا بسامان  و بی پایان  !!!  عجیب  و غریب است .   من سالها در خانه  فقیری  پدر اکثر به نان  و لباس نهایت عادی  زیست  داشتم ،  خواب من اکثر به توشک و توشکچه و بالشت و قالین صورت نگرفته ،  بلکه با گلم و بوریا  ؛  سروکاری  داشتم .

 پدر من :  مهماندار بوده ، مردم  با او رفت و آمد زیاد داشت . مگر ؛ نمیدانم  راز اصلی  چه بود ؟ که او مهمان های خود را به  جواری و دال و نان عادی و بی تکلیف راضی و خوش نګه میداشت!

 

نوت : شاید اخلاص  و بی الایشی  و تحلیل درست اوضاع  به نزد  مخلصین او، ارزشی  زیاد داشت . به هر صورت  ؛  حکایت های جوانی من نهایت  زیاد  و حاصل آرامی  من و قوم  و قبیل وطنم نهایت اندک بنظرم آمده.

 شاگرد بودم !  معلم  ، استاد  و اداره چی گشتم !  سوختم ،  ساختم ،  شنیدم و گفتم !  مگر ؛  بجز از طبقه  عاجز  و بیچاره  نتوانستم   که طبقه  ظالم  و زور گیر را به  عواقب  خطیر  و ناگوار  فهمانده بتوانم .

واقعآ این طبقه خود سر و  زورگیر ؛  آن  قدر عاشق منافع  شخصی و آنی  خود گشته   که  سنجش منافع  دایمی  خود را هم کرده  نمیتوانند ،  تحلیل اوضاع را از دست  داده   و حیات هزاران عقلآ  و دانشمندان ملی  که سرمایه  حقیقی  ملت بودند ،  به تباهی  مواجه ساخته اند .

 

من در دوره  جوانی : اکثر با رجال مستبد  مواجه شده ام  و اختیار من  به  دست اشخاص نا معقول و نا عاقبت اندیش بود ؛ هر چند به آنها  مجادله مستدلانه نمودم ،  سودی نه بخشید .

حتی من  بوقتی هم تصادف  نمودم  که از خود هم مایوس شدم   و خیال وتصور نمودم  که  شاید  دنیا  دیگر هم  بدین منوال  باشد  و شاید  من خطا  کرده و حق با آنهای باشد ، که کجروی  مینمایند .

ولی ؛  فرصت  به من مساعد  شد  که از  دنیای د یگر « کشور دیګر »  هم  دیدن  نمایم !    وقتیکه اوضاع  دنیا  دیگر را مطالعه  نمودم ،  دانستم  که  ګپ  چیست و علت چه بوده ؟  

دانستم که  در دنیا  د یگر ؛  بمثل  بی عقلان  مستبد  و زورگیر  وطن  ما  ،  وجود   ندارند !  

این مستبدین  بدون  چال و فریب ، هیچ  برای ساختن  قانون  صحیح  و تعمیل آن  حاضر نمیباشند   و بجز از منافع  شخص ،  منافع اجتماعی  و منافع  دایمی  خود را هم  در نظر  ندارند .

 بنآ ؛  اینک هم  میسوزم  و هم   شوری در دل و ضمیرم  حملات اجتماعی  دارد !   مگر ؛  بدبختانه هیچ چانس موفقیت را برای  خدمت  کردن  به  وطن و مردم  بیچاره  خود  سراغی  ندارم  و روز  به روز ، مشکلات  و بدبختی های این ملت  بیچاره  اضافه تر  میگردد .

 

بصراحت میگویم :

ــ اکثر تحقیق  اقامه  دعوی و فیصله ها بنظرم خطا جلوه میکند . 

ــ قوانین و مقررات  از رموز تمایل  طبیعی  مردم اگاهی  و واقعیت  ندارد .

ــ عقده های اجتماعی  و پسمانی ها  روز بروز اضافه  میګردد .

‎‎ــ سیاست  داخلی و خارجی  درست نیست .  

ــ  جلب توجه  و حل مشکلات را  درست ،  معقول و منطقی کرده  نمیتوانند.

ــ تشخیص درست ،  وارسی  در موقع و فرصت مساعد  درک ندارد و عده زیاد نا اهلان  بی کفایت و قسی القب بمقدارات مردم مسلط اند .

پس ؛  نمیدانم نصیب اجری من ،  قوم عزیز و  و طن  بیچاره ام  چه خواهد بود ؟  و معلوم نیست که این طپش  و نالش بی پایان مردم  خاتمه خواهد  یافت و یا نه خیر ؟

 

آیا !  از قرب وجوار  و در همسایه خود شرم  نداریم  که ما قوم  « شجاع  و با غیرت  و نامی »  در این  قرن قمر  به چه بدبختی ها پسمانی ها  موجه  میباشیم ؟ 

 

آیا !  حرکت اصلاحات و پیشرفت اساسی  را توسط  رجال  دانشمندان و شخصیت های باکفایت  بمیان نمیاوریم ؟ 

 

پس ؛  شما بحیث  طبیب دانشمند و با تجربه !  مصلحت  بدهید  که در مقابل  چنین  خطرات  و تباهی مدهشی ، علاج  و چاره اساسی  چه خواهد  بود ؟

 

 

«  پایان  قسمت  پنجم  »

 

دوکتور محمد سعید « سعید افغانی »

دوم حوت  سال ۱۳۵۰ هجری شمسی ـ کابل

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *