گفت وشنود با خانم صالحه وهاب واصل، مدیرمسوول مجله بانو
فضل الرحیم رحیم خبرنګار آزاد
– اینک شماره شانزدهم مجله بانو بدسترس قرار گرفته اگر برگردیم به آغازین روز های که اندیشه نشر بانو در حال شکل گرفتن بود ، چگونه نام بانو برگزیده شد و چی زمانی بود ، نشر بانو طرح کی ویا کیها بود روی کدام هدف و نخستین شمارهء آن چگونه و با همکاری قلمی چی تعداد از قلمبدستان وبا کدام امکانات مادی ازچاپ برآمد ؟
– نخست از همه سلامهای گرم خود را توأم با حرمت نهایت خدمت همه خوانندگان این گفتگو تقدیم داشته آرزو میبرم باتعقیب کلی گفتگو الی انجام با ما بوده مارا از همراهی شان مفتخر سازند.
– ثانیاباید بگویم؛ که جواب اولین سوال شما میتواند اندکی طولانی باشد زیرا شما در قالب یک سوال هشت سوال مختلف را گنجانیده اید. همانگونه که میدانید نشریۀ بانوبرای اولین باردراتریش ایجاد و به نشررسید که با تاسف من درانزمان شناختی ازبانووایجاد کننده گان آن نداشتم اما بعد ازاستحکام روابط دوستانه من با محترم غوث الدین میر، وهمکاران دیگرم اطلاع حاصل کردم که بانو برای اولین باردر سال 2004 توسط غوث الدین میر، صاحب امتیاز فصلنامۀ بانودریکی ازگرد همایی های کانون فرهنگی اتریش ، که همه خواهران فرهنگی ما درمحفل اشتراک داشتند پیشنهاد شد و متاسفانه مورد تایید اکثریت خانمها قرارنگرفته، زیرا آنها متقاعد برآن بودند که خانمهای افغان فعلا به جای یک نشریه به محافل تفریحی و موسیقی ضرورت بیشتراحساس میکنند تا مجله و نشریه همچنان نکتۀ دیگریکه زنان افغان ما به مطالعه و خواندن هم کدام علاقه خاص نداشته و پول شان را درین راه به مصرف نمیرسانند. اما، دربین این همه افکارمنفی یک لمپی درخشید ودوشیزه ندا افشاربه پیشنهاد آقای میر ، لبیک گفته همکاریش را با وی اعلام داشت. در آغاز کار یکی از ژورنالیستان محترم جلیل غفوری ،که درافغانستان زندگی میکردند با ایشان همکارشدند واین همکاری ازمدت ششماه دیرتردوام نکرد. بانو در آنزمان دورۀ بسیار مشقت باری را پشت سر گذاشت درمبارزه با همه مخالفان ایکه شدیدا ازایجاد بانو، را تقبیح مینودند. متاسفانه بعد از یکی دو شماره دوشیزه افشارهم به سبب آباد سازی زندگی اشتراکی مجبوربه ترک بانو، میشود و آقای میررا با بانوی تازه قدم تنها میگذارد. آقای میر دلواپس نشده با همت بلند و به کمک خانم پرکار و فعالش بانومینا میر و پسرنوجوان و فرهنگ دوستش به ادامۀ نشروچاپ بانو میپردازد، تا حدی که بانو دیگردرچهار چوکات اتریش باقی نمانده ، بال و پرمیکشد وفرهنگیان را ازممالک مختلف اروپایی به خود جلب و جذب مینماید.
– نشریه بانو با چی مواردی طرف و در کدام زمینه ها بیطرفی خود را حفظ می کند ؟
– بانو بیطرف است وهیچ گاهی جهت نمی گیردو نخواهد گرفت. بانویک نشریۀ فرهنگی وادبیست ازافغانان، برای افغانان ، توسط افغانان؛ أخص برای بانوان افغان درسراسر دنیا. بانو سیاست نمی پذیردو هیچ نوع خبر سیاسی را در خود نمی گنجاند که این نکته در خطِ نشراتی بانو، با قلم درشت درج است.
– آیا دست اندرکاران مجله بانو ، ادامه کار مجله را بیشتر با خط و مرز فمینستی میخواهند تسلسل بخشند ویا اینکه از محدوده این حصار نشرات بانو فراتر خواهد رفت ؟
– قسمیکه در بالا هم نذکار داده شد بانواز افغانها، برای افغانها، توسط افغانهاست.فصلنامۀ بانوروی این هدف اساس گذاشته شده که بتواند با مطالب و اندوخته های خود باعث پیشرفت اگاهی بانوان افغان شده انهارا در راه نویسنده گی و شعر و ادب مشوق باشد. همچنان ما متواتر در تلاشیم تا مضامین ومطالبیکه توسط خود خواهران نازنین افغان ما تحقیق بررسی و نوشته شده باشد به نشر برسانیم تا وسیلۀ تشویق باشد برای خواهرا نویسنده و شاعر و ادب دوست ما، اما این به این معنا بوده نمی تواند که بانو یکنشریۀ فیمینست است. ما همواره مضامین مختلفۀ در شماره های مختلف بانو، از برادران بزرگواربه نشر رسانیده ایم که مشترکین و علاقمندان بانو شاهد آن هستند و شما خود هم. و البته با اطمینان کامل میتوانم بگویم که به همین روش به پیش میرود.
– مجلهء بانو ، در واقعیت می تواند محوری خوبی باشد برای انسجام بهتر اهل ادب و هنر و بویژه نویسنده ها و شاعران زن افغان در بیرون از افغانستان ، تا چی حدی بانو به این مامول ، خود را قریب می داند ؟
– بانو نتنها محوری برای انسجام ادب دوستان ونویسندگان در بیرون مرز کشور است بلکه یکی از بهترین وسایل ارتباطی میان ادیبان و شاعران و نویسنده گان و ادب دوستان در افغانستان و سراسر جهان است. بانو فعلا الحمد لله مشترکین و خواننده گان زیادی در ممالک اروپای ، شهرهای مختلفه امریکا ، کانادا، استرلیا و آسیا دارد که این یکی از بزرگترین افتخارات دست اندر کاران بانو به شمار میرود.
– در مورد مطالب ارسالی همکاران و قلم بدستان عنوانی مجله لطف نموده بگوید که از چی طریقی بیشتر این مطالب را بدست میآورید هدفم آدرس امیل ویا پسُت است ؟
– برای فعلا همه مطالب از طریق ایمیل برای ما ارسال میگردد اما اگر از طریق پست هم فرستاده شود مشکلی نداریم.
– در انتخاب و نشر مطالب وارده چی معیارهای بصورت مشخص و جدی مد نظر قرار دارد ؟
– بانو مطالب نشر شده را نمی پذیرد، مسایل سیاسی جز خط و مشی بانو نمیباشد، تا حد امکان کوشش میشود که مطالب انتخابی از بانوان نویسنده و شاعر زنان و در بارۀ بانوان افغانی ،ایرانی ویا تا جکی باشد. مطالب در بانو به زبانهای دری فارسی، پشتو، انگلیسی، آلمانی و هالندی به نشر میرسد و هیچ نوع قید و بند زبانی در نشر مطالب وجود ندارد.
– چنانچه در پشتی مجله نامهای هیت تحریر ذکر شده که همهء اینها در یک کشور اقامت ندارند کسی در کشور هالند کسی در المان ویا کسی دراتریش تشریف دارد و معمولاً قبل از نشر شماره تازه باید هیت تحریر باهم مجلسی داشته باشند شما در این زمینه اگر اندکی توضیح بدهید که چگونه نظریات هیت تحریر را در انتخاب و نشر شماره تازه منسجم و شریک میسازید ؟
– اکثرا برای انسجام نطریات هیات تحریر ما از جلسات اسکایپی استفاده میکنیم . زیرا انتقال مطالب و صحبت های گروپی و دسته جمعی را به سهولت می توانیم انجام دهیم.
– نگاه شما بصورت مشخص و در مجموع دست اندرکاران مجله بانو ، در جا افتادن و حفظ دایمی آزادی بیان و آزادی اندیشه ، که لازم و ملزوم یک دیگراند در خط نشراتی بانو از چی قرار است ؟
– بانو هیچ نوع ممانعت در آزادی بیان و اندیشۀ نویسنده گان گرامی اش ندارد مگر که باعث توهین و تحقیر کسی شود و یا بر شخصیت فردی تجاوز شود در آنصورت نشر همچو مطالب دربانو ممکن نیست.
– اگر یکی از هموطنان ما همین امروز بخواهد مجله بانو را بدست بیآورد ویا مشترک دایمی آن شود مشوره و رهنمائی شما در زمینه چگونه است ؟
– رابطه مجله ء بانو با اتحادیه ها و انجمن های افغانی در اروپا چگونه است ؟
– فصلنامه بانو، مدت پنچ سال اول عمرش را فقط ،فقط به حمایت آقای غوث الدین میر ، و همکاری عزیزان ارجمند از جرمنی ، هالند و اتریش به نشرو چاپ رسیده بود اما شهرت چشم گیر و بیسابقهء بانو، در دو سال اخیر توجه اکثریت فرهنگ دوستان را در کشورهای مختلفهء اروپائی به خود جذب کرد که میتوانیم از شورای مهاجران در جرمنی ، اتحادیه پناهنده گان افغان در بلجیم ، اتحادیه سرتاسری انجمن های افغانان در هالند و کانون فرهنگی افغانها در روسیه را نام برد که ایشان در حال حاضر همکاری های قلمی شانرا با مجله ء بانو ابراز داشته اند . به همین ترتیب اتحادیه سرتاسری انجمن های هالند ، با مدیر مسوول و صاحب امتیاز مجله ء بانو، پروتوکول یکساله همکاری رابه امضا رسانیدند و هدف از این پروتوکول اینست که یک بخش فصلنامه بانو ، مطالب انتخابی اتحادیه هالند ، را شامل میگردد و همچنان در سال 2011 یعنی سال روان عیسوی برای مشترکین بانو ، که درکشور هالند زندگی میکنند چاپ ونشر بانو، توسط اتحادیه ء سرتاسری در هالند ، صورت میگیرد و برای باقی مشترکین طبق معمول در اتریش ، ومسوولیت و رسانیدن مجله هم بدوش مرجع چاپ و نشر کننده میباشد. در موجودیت روابط حسنه طی گذشت سال جاری میان طرفین در نظر است که در صورت خواست تداوم همکاری قرارداد تازه برای سال های آینده دوباره امضا ویا فسخ گردد .
– شما بخوبی میدانید که بدست اوردن بانو در همان روز نا ممکن است زیرا اگر بخواهیم برای همسایۀ خود هم بانو را از طریق پست بفرسیتم یکی دو روزی را در بر میگیرد اما اگر دوستان نازنین ما علاقه مند اشتراک در بانو باشند میتوانند از طریق ایمیل من که درصفحه اول بانو درج است با من به تماس شده با اولین تماس شان آدرس پستی شان را برایم بنویسند، زمانیکه از رسیدن ایمیل شان به من مطمین شدند پول اشتراکیۀ یکسالۀ شان (مبلغ 25 یورو) را در حساب بانکی که همچنان درصفحۀ اول بانو درج است بفرستند و منتظر بانوی شان بمانند انشاالله بعد از گذشت دو الی سه روز بانو مهمان خانه شان خواهد بود.
– آیا مجله بانو، خود کفا است ویا اینکه از مرجع مشخصی مدد مادی بدست میآورد؟
– بانوازسال2005 تا الحال توسط هیچ مرجعی تمویل مالی نگردیده و همیشه مصارف آن از پول شخصی صاحب امتیاز فصلنامه آقای غوث الدین میر، پرداخته شده است و فعلا هم پول حق الاشتراک که مشترکین عزیز میپردازند کمتراز پولیست که ما در مصارف پست میپردازیم.
– آیابانو ، در داخل افغانستان ، نمایندگی ویا آدرسی برای دریافت در شهرهای کابل ، قندهار ، مزارشریف ، هرات و یا ننگرهار دارد اگر پاسخ شما نه است آیا در آینده ایجاد چنین نمایندگیها را در شهرهای فوق الذکر در نظر دارید ؟
– بانو تا فعلا کدام نماینده گی مشخصی در شهر های متذکره بالا ندارد زیرا ما مشترکین زیادی هنوز از افغانستان ، نداریم زیرا به وضاحت همه میدانیم که شرایط اقتصادی به بانوان افغان هنوز متاسفانه اجازۀ اشتراک نمیدهد ما در سه سال اخیر از هشت الی 13 جلد بانو را به شکل رایگان به کابل توسط عزیزانی مطمین ما فرستاده ایم که استقبال بسیار خوبی از آن به عمل امده و همین تبلیغات ما باعث شده که فقط سه مشترک در خود کابل دو مشترک درهرات و 5 مشترک درمزار شریف داشته باشیم و امید وارهستیم که در آینده های قریب درقدم اول بتوانیم به مشترکین خود درین شهر ها و شهر های دیگر افغانستان عزیزبیافزایم و درقدم دوم درصورت امکان شرایط ایجاد یک نماینده گی را فراهم سازیم.
– مشترکین مجله را بیشتر خانمها ویا آقایان تشکیل میدهند و بیشتر آنها در کدام یک از کشور ها قراردارند ؟
– از صد فی صد مشترکین بانو میتوانم به اطمینان بگویم که هشتاد فیصد مشترکین را خانمها و 20 فیصد باقیمانده را آقایان تشکیل میدهند و زیاد ترین آن در اروپا و امریکا میباشند
– اگر یکمقدار بیشتر وزنه نشراتی بانو ، در انعکاس زندگی روزمره زن افغان در موارد گوناگون ، در خارج ازافغانستان ، اختصاص یابد در این زمینه چی گفتنی دارید ؟
– تا فعلا ما کدام اقدام مشخصی درین زمینه نکرده ایم ، در نظر است که یک بخش را به این موضوع هم اختصاص دهیم اما بیشتر هدف بانو نشر مطالب و اندوخته های خود بانوان و تشویق و انکشافات فکری شان درین زمینه است .
– و به عنوان آخرین پرسش ، به هدفی که مجله بانو ، اساس گزاری شده بود آیا در لابلای شانزده شماره نشراتیش به آن خود را رسیده می داند ویا اینکه هنوز راه درازی در پیش است ؟
– درسه سال اخیرکه من با بانو درارتباط هستم الحمدلله بانو توانسته است تقریبا هشتاد فیصد هدفش را برآورده سازد واطمینان کامل دارم که در دو سه سال آینده ،من باشم نباشم بانو جایش را درسراسر جهان در قلوب علاقه مندانش ساخته و با موفقیتی که به کمک دست اندر کارتنش به پیش میرود انشاالله 20 فیصد باقیماندۀ هدفِ ایجادش را حاصل کرده یک نام ماندگاری را درتاریخچۀ ادبی وفرهنگی کشورعزیزما کسب میکند .
خانم صالحه وهاب واصل ، از شما تشکر که به پرسشهایم پاسخ گفتید .
فضل الرحیم رحیم
04.02.2011