دروغ، دروغگو و دروغ پردازی از دیدگاهٔ اسلام- بخش هفتم

drogh7.jpg

 

آیا میدانستید؟
A
 
A

﴿سلسله ی مضامین امراض ساری در جامعه﴾:

 
A

﴿مرض اول﴾

 
A

﴿دروغ، دروغگو و دروغ پردازی از دیدگاهٔ اسلام﴾:

 
A

﴿بخش هفتم و آخر﴾:

A

شایع ترین گناه دربین افراد دروغ گفتن است، و بدبختانه مسلمانان از گناه کبیره بودن آن غافل اند، رسول الله صلی الله علیه وسلم میفرماید: ﴿الکذب من الکبائر﴾، ﴿دروغ از گناهان کبیره است.﴾، و نیز فرمودند:

A

﴿إِنَّ الْکَذِبَ یَهْدِی إِلَى الْفُجُورِ﴾

 
A

﴿دروغ انسان را به سوی گناه راهنمائی می کند﴾

 
A

﴿إِنَّ الْفُجُورَ یَهْدِی إِلَى النَّار.﴾

 
A

گناه انسان را به جهنم هدایت می کند.

A

موارد چند در مورد دروغ را بطور خلص خواندیم، حال در مورد توریه و دروغ مشروع و شرایط مشروعیت آن بحث میکنیم.

A

صداقت و خوبى ، دروغ و بدى ، هر یک تابع آثار و نتايج آن است، ‌اگر چه در اسلام دروغ حرام و راستگوئى پسنديده است ولي توریه و دروغ مشروع داراى مصالح عمومى و فوائد قابل توجهى مي‌باشد لذا جائز و مشروع ميگردد، بلكه در بعضى حالات واجب است و آن وقتی است كه خطرى جدى متوجه جان،‌مال و ناموس مسلمانى از ناحيه دشمنان اسلام و انسانيت گردد و انسان مي‌تواند با سخني بر خلاف عقيده و انديشهٔ خويش آن خطر و زيان جدى را دفع نمايد برخى از موارد كه دروغ در آن جائز است:

A

۱- اصلاح در ميان مردم :

A

اگر در ميان مسلمانان اختلافى رخ دهد و با دروغ گفتن ممكن است آتش فتنه و فساد خاموش گردد در اين صورت دروغگوئي گناه نيست بلكه بر عكس ثواب نيز دارد.

A

عَنْ أُمِّ كُلْثُومٍ بنت عقبة بن أبي معيط (رضي الله عنها)قَالَتْ: سَمِعَتْ رسول الله(ص) يَقُولُ: لَيْسَ الْكَذَّابُ الَّذِي يُصْلِحُ بَيْنَ النَّاسِ فَيَنْمِي خَيْرًا أَوْ يَقُولُ خَيْرًا. (متفق عليه).

 
A

از أم كلثوم (رضى الله عنها)روايت است كه مي‌فرمايد: من از رسول الله (ص) شنيدم که فرمود:

A
 

﴿كسي كه در ميان مردم صلح و آشتى بر قرار مي‌كند، ‌دروغگو نيست پس خبر خيرى را مي‌رساند يا خبر خيرى مي‌گويد.﴾

A
 

۲- دروغ با همسر:

A

همسر، شريك حيات شوهر است لذا بايد نسبت به يكديگر عشق و علاقه، مهر و محبت، صدق و صفا داشته باشند و هرگز اعمالی را مرتكب نشوند كه موجب دلسردی، ‌بدبينى و بى تفاوتى آنان نسبت به يكديگر گردد و چون اكثر زنان خواسته هاى زيادى دارند و چه بسا بر آوردن آن از دست شوهر امكان پذير نيست و نيز ممكن است پاسخ منفي اثرات و نتايج بد داشته باشد،

A

‌در چنين حالات استثنائى اگر شوهر وعده‌هائی بدهد تا موجب دلسردى و پاشيدگى خانوادگى آنان نگردد جايز است.

 
A

عن أسماء بنت يزيد رضي الله عنها قالت : قال رسول الله صلى الله عليه و سلم : ( لا يصلح الكذب إلا في ثلاث : يحدث الرجل امرأته ليرضيها ، و الكذب في الحرب ، و الكذب ليصلح بين الناس ) ﴿رواه أحمد والترمذی﴾

 
A

از اسماء روايت است كه رسول الله صلى الله عليه و سلم فرموند:

A
 
A

فقط در سه حالت دروغ جايز است:

A

﴿شخصي كه با همسرش دروغ مي‌گويد تا او را راضى كند، شخصي كه در جنگ دروغ ميگويد، شخصى كه در ميان دو كس دروغ مي‌گويد تا در ميان آنها صلح و آشتی برقرار نمايد﴾

A

﴿۳- ‌دروغ در ميدان جنگ﴾:

A

در ميدان نبرد و جهاد اگر با دروغ گفتن و توريه امكان شكست دشمن و پيشرفت مسلمانان ممكن باشد، ‌در چنين حالات ناگوار و سر نوشت ساز دروغ جايز است؛ زيرا طبق فرمايش پيامبر گرامی صلی الله عایه و سلم که فرمودند، (الحرب خدعة‌) جنگ يكنوع نيرنگ است.

A

﴿۴- دروغ هنگام خطر و زيان﴾:

A

اگر جان و مال و ناموس خود انسان يا شخص ديگرى در خطر دشمن ستمگر قرار گيرد و براى حفظ آن ناگريز گردد كه دروغ بگويد، در چنين حالت نازك و حساس دروغ گفتن اشكالى ندارد ولي بهتر است كه در تمام موارد فوق از توريه استفاده نمايد. 

A

﴿توريه﴾:

A

آنچه كه ذكر شد كاملا ً‌جنبهٔ استثنائى دارد و هرگز فرد مسلمان نبايد آن را بهانه قرار داده دروغ بگويد و از ملعونين درگاه الهي قرار گيرد، لذا علما گفته اند:

A

﴿براى اينكه دروغ ذاتاً‌ زشت است، در مواردی كه ضرورت ايجاب ميكند كه مسلمان دروغ بگويد در صورت امكان بايد از توريه و كنايه استفاده نمايد و از دروغ صريح بپرهيزد﴾.

 
A

توريه عبارت است از اينكه انسان سخنى بگويد كه شنونده به گمان خود از آن مطلبي بفهمد، در صورتى كه گوينده چيز ديگرى را قصد و اراده نموده است.

A

مثلاً شخصی در حال فرار از نزد کسی ميگذرد و پس از مدتي مأموران ظالم و ستمگر را ميبيند كه برای كشتن يا مصادرهٔ اموال يا حمله به ناموس و… او را دنبال كرده اند، از او ميپرسند فلان شخص را ندیدی؟ در جواب ميگويد: خير!

A

ستمگران خيال می‌كنند هرگز او را نديده است در صورتي كه او قصد و اراده می‌كند فی الحال كه تو آمده ای او را نمي‌بينم.

A

﴿عن علي بن ابى طالب (رض) عن النبي(ص)قال : أَنَّ فِي الْمَعَارِيض مَا يُغْنِي الرَّجُل العَاقِل عَنْ الْكَذِب﴾.

 
A

از حضرت علی رضی الله تعالی عنه روايت است که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:

 
A

﴿همانا كنايه و توريه،  شخص عاقل را از دروغ بي‌نياز مي‌سازد﴾.

A

در تاريخ اسلام نيز توريه ثابت است كه شمه ئی از آن را نقل میکنیم:

A

در سفر تاريخي و سرنوشت‌ساز هجرت كه حضرت رسول گرامی صلی الله علیه وسلم همراه دوست صميمی يار غار و برادر ايمانی خويش حضرت ابوبكر صديق رضی الله تعالی عنه، عازم مدينه منوره شدند، دشمنان توحيد و رسالت از همه سو براي دريافت جايزه بزرگ مادي (براي هر نفر صد شتر و غيره) و احراز مدال ارزشمند جرئت و شهامت و جوانمردي و…الخ آنان را شب و روز دنبال مي‌كردند، و در اين وقت بسيار حساس و خطرناك كوچكترين غفلت موجب زيانهاى جبران ناپذير مي‌گشت و چون حضرت ابوبكر در زمان جاهليت تاجر بسيار بزرگي بود و هميشه بطرف شام رفت و آمد داشت،

A

لذا اكثر مردم مسير راه مكه مكرمه – مدينه منوره او را ميشناختند ولى حضرت پيامبر گرامي را نمي‌شناختند و هرگاه كسي با آنان برخورد مي‌كرد و در بارهٔ رسول الله (ص) جويا مي‌شد،

A

‌ابوبكر رضی الله عنه می فرمود: 

A

«هذا رجل يهديني السبيل فيسحب السامع أنه يعني الطريق المحسوس وإنما يعني الصديق طريق الخير والهداية». 

 
A

﴿اين مردي است كه مرا به راه درست و صحيح راهنمائى ميكند، شنونده گمان ميكرد كه هدفش راه معروف و محسوس است، ولى حضرت ابوبكر صديق اراده و قصدش راه خير و سعادت و هدايت بود﴾.

 
A

این بود آخرین بخش مرض خیلی خطرناک و ساری در جامعه، ان شأ الله در هفته ی آینده به شرح مرض دوم در جامعه میپردازیم.

A

در خاتمه از بارگاهٔ رب ذوالجلال استدعا میکنیم تا این مرض ساری و مدهش را از افراد و جامعه دور ساخته، صداقت، راستی و محبت حقیقی را درقلب های ما جا دهد.

A

الهم ربنا آمین یا رب العلمین!

A

عزیزان گرانقدر:

A

لطفاً این مضامین خیلی مهم و حیاتی را با تمام خانواده، اقارب، دوستان، و همکاران تان شریک سازید، و در رشد فکری، عقیدتی، ایمانی و وجدانی همنوع تان اقلاً یک امر خیری را، مایه ی حصولِ صدقات جاریه ی تان سازید.

A

جزاکم الله وخیراً!

A

ا.ج.ع

A

ادامـــه دارد…

سه شنبه، اول جمادی الاخر سال ۱۴۳۸

۲۸ فبروی ۲۰۱۷

A

https://www.facebook.com/meydanestid

A

و از طریق گوشی های موبایل!

A

m.facebook.com/meydanestid

A

A

rtl”>

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *