د روژې شلم سوغات
قدرمنو او عزتمنو لوستونکو ، دغه لړی چی « د قرآن سره مرکه » نومیږی د قرآن پوهنی ډیره آسانه ، دلچسپه او ګټوره طریقه ده . دلته د قرآن کریم څخه پوښتنی کیږی او هغه د خپلو آیتونو له مخی ځوابونه وایی . هیله ده چی د توجه او هڅیدو وړ مو وګرځی ، دا ځکه چی نن د عمل ورځ ده بیله حسابه خو سبا د حساب ورځ ده بیله عمله !
نو د شلمی روژې لپاره شلم سوغات ومنی ( ن . صمد ) :
د قرآن سره مرکه (شلمه برخه)
لیکوال: ډاکټر نثار احمد صمد
پوښتنه : آیا د لمونځ ادا کول فرض دی ؟
ځواب : هو باالکل ، پر هر مسلمان د لمانځه ادا کول فرض دی (۱) .
پوښتنه : آیا د یو مساپر لپاره په لمانځه کی قصر ( لږېدنه ) جایز ده که یا ؟
ځواب : هو باالکل جایز ده (۲) .
پوښتنه : آیا تر لمانځه مخکی اذان باید وسی که یا ؟
ځواب : هو اذان باید وسی (۳) .
پوښتنه : آیا تا د جمعې د لمانځه د ادا کولو حُکم هم کړی دی ؟
ځواب : هو ، کړی می دی (۴) .
پوښتنه : آیا د جنازې لمونځ هم حتمی دی ؟
ځواب : هو ، د هر مسلمان تر وفات وروسته هغه ته باید د جنازې لمونځ ورکړه سی خو د یو غیر مسلمان لپاره د جازې د لمانځه اجازه نسته (۵) .
پوښتنه : د روژې په باره کی څه حُکم کوې ؟
ځواب : پر مسلمانانو د روژې په میاشت کی روژه لرل فرض دی (۶) .
پوښتنه : آیا پوښتلای سم چی د روژې نیولو حکمت څه دی ؟
ځواب : روژه د تقوا یا پرهېزګارۍ د حصول تر ټولو ښه ذریعه ده (۷) .
پوښتنه : آیا دا رښتیا ده چی د زکات ورکول اختیاري دی ؟
ځواب : یا ، پر هر هغه مسلمان چی اړونده حد یا نصاب یې پوره کړی وی ، د زکات ورکول فرض دی (۸) .
پوښتنه : نو د زکات ګتی څه دي ؟
ځواب : د زکات څو فایدې په لاندی ډول دي :
۱ ـ په هغه سره د بېوزلو او مسکینانو اړتیاوی پوره کیږی (۹) .
۲ ـ په هغه سره شتمني په یو ځای کی نه زخیره کیږی (۱۰) .
۳ ـ په هغه سره مال او شتمنی پاک کیږی (۱۱) .
۴ ـ په هغه سره الله ته نږدېکت ډیریږی (۱۲) .
پوښتنه : زکات کومو کسانو ته ورکول کېدای سی ؟
ځواب : زکات دغو کسانو او مراجعو ته ورکول کېدای سی : غریبان ، فقیران ، زکات ټولونکي ، مساپر ، هغه غیر مسلمانان چی په زړونو کی یې د دین سره مینه پیدا کول مقصد وی ، د مریانو د آزادولو لپاره ، د پوروړو د پور ادا کولو لپاره ، او د الله په لاره کی (۱۳) .
پوښتنه : آیا پر پخوانیو امتونو هم لمونځ ، روژه او زکات فرض وو که صرف پر محمدی امت باندی ؟
ځواب : پر ټولو پخوانیو امتونو هم لمونځ ، روژه او زکات فرض وو (۱۴) .
پوښتنه : آیا د حج کول هم حتمی دی که یا ؟
ځواب : هو ، پر هر هغه مسلمان چی مالی وس یې ولری په ژوند کی یو ځل د بیت الله حج فرض دی (۱۵) .
پوښتنه : اوس به یوه بله مسأله مطرح کړم او هغه دا چی آیا جهاد هم فرض دی که یا ؟
ځواب : هو ، پر مسلمان د الله په لاره کی جهاد فرض دی (۱۶) .
پوښتنه : الهی ذکر څنګه باید وسی او ګټی یې څه دي ؟
ځواب : ذکر باید په هغه طریقه سره وسی چی الله او رسول یې هدایت فرمایلی دی (۱۷) . باید متوجه اوسې چی د الله حمد او ثنا (۱۸) ، تسبیح (۱۹) ، تکبیر (۲۰) ، شکر (۲۱) ، لمونځ (۲۲) او زما تلاوت (۲۳) ټول په الهی ذکر کی شامل دي . د الله ذکر هر وخت او په هر حالت کی باید وسی (۲۴) . هغه انسان چی د الله ذکر نه کوی شیطان پر مسلط کیږی (۲۵) او ژوند یې لنډ او تنګ وی (۲۶) . د الهی ذکر څخه زړه ډاډمن کیږی (۲۷) .
پوښتنه : ډیر په زړه پوری او ګټور معلومات وو . آیا راته ویلای سې چی کوم ډول دُعا قبلیږی ؟
ځواب : هره دعا چی د الهی اطاعت د جذبې څخه په اخلاص سره وسی الله یې قبلوی (۲۸) .
پوښتنه : آیا تا کومه دعا ښوولې هم ده ؟
ځواب : هو باالکل ، ما ډیری دعاوی ښوولی دي چی د هغو څخه یوه یې دا ده :
رَبنا آتِنا فِی الدُنیا حَسَنته وَ فِی الاخِرَتِ حَسَنته وَ قِنا عَذابَ النار . یعنی : اې زما ربه ! په دنیا او آخرت دواړو کی ښېګڼه را عطأ کړه او د دوږخ له اوره می وژغوره (۲۹) .
————————————————————————————————————————
(۱) : البقره : ۳ ، ۱۵۳ ، ۲۳۸ ، ۲۷۷ ؛ النسأ : ۱۰۳ ؛ المایًده : ۶ ؛ هود : ۱۱۴ ؛ الحج : ۴۱ . (۲) : النسأ : ۱۰۱ . (۳) : المایًده : ۵۸ ؛ الجمعه : ۹ . (۴) : الجمعه : ۹ . (۵) : التوبه : ۸۴ . (۶) : البقره : ۱۸۳ ، ۱۸۵ . (۷) : البقره : ۱۸۳ . (۸) : التوبه : ۶۰ ؛ البینه : ۵ ؛ البقره : ۱۱۰ ؛ الحج : ۷۸ ؛ النور : ۵۶ . (۹) : المعارج : ۲۴ ـ ۲۵ ؛ البقره : ۱۷۷ . (۱۰) : الحشر : ۷ . (۱۱) : التوبه : ۱۰۳ ؛ الیل : ۶۷ ، ۱۸ . (۱۲) : التوبه : ۹۹ . (۱۳) : التوبه : ۶۰ . (۱۴) : الانبیأ : ۷۳ ؛ البقره : ۱۸۳ ، ۸۳ ؛ المایًده : ۱۲ ؛ مریم : ۳۱ ، ۵۵ . (۱۵) : آل عمران : ۹۷ ؛ الحج : ۲۶ ـ ۲۷ . (۱۶) : الحج : ۳۹ ـ ۴۰ ؛ البقره : ۱۹ ، ۲۱۶ ، ۲۴۴ ؛ التوبه : ۲۹ ، ۷۳ ، ۱۲۳ ؛ النسأ : ۷۴ ـ ۷۵. (۱۷) : البقره : ۱۲۸ ، ۱۹۸ ، ۱۸۵ ، ۲۳۹ ؛ الحج : ۳۷. (۱۸) : الاسرأ : ۱۱۱ ؛ الحجر : ۹۸ ؛ التوبه : ۱۱۲ ؛ طه : ۱۳۰ ؛ الروم : ۱۸ . (۱۹) : طه : ۳۴ ؛ آل عمران : ۴۱ ؛ الواقعه : ۷۴ ، ۹۶ ؛ الاعلی : ۱ ؛ النصر : ۳ . (۲۰) : الاسرأ : ۱۱۱ ؛ المدثر : ۳ . (۲۱) : البقره : ۱۵۲ ، ۱۷۲ ؛ النحل : ۱۱۴ ؛ العنکبوت : ۱۷ ؛ الزمر : ۶۶ . (۲۲) : طه : ۱۴ ؛ الجمعه : ۹ ؛ العنکبوت : ۴۵ ؛ الاعلی : ۱۵ ؛ النسأ : ۱۴۲. (۲۳) : فاطر : ۲۹ ؛ البقره : ۱۲۱ ؛ الاحزاب : ۳۴ . (۲۴) : آل عمران : ۱۹۱ ؛ النسأ : ۱۰۳ ؛ الدهر : ۲۵ . (۲۵) : المجادله : ۱۹ . (۲۶) : طه : ۱۲۴ . (۲۷) : الرعد : ۲۸ ؛ الاحزاب : ۳۵ ؛ الزمر : ۲۳ . (۲۸) : ابراهیم : ۳۹ ؛ الاعراف : ۵۵ ؛ البقره : ۱۸۶ ؛ الاحقاف : ۱۵ . (۲۹) : البقره : ۲۰۱ .