سحر رنگها
«گرانت آلن» كه از بزرگان دانش «روانشناسي» است، مي‌گويد: «در طبيعت احساس ما، عاملي نيرومندتر يا متنوع‌تر از آنچه كه احساس به رنگهاي مختلف مي‌تواند در ما ايجاد نمايد، وجود ندارد».
اما «هوارد كچام» كه او نيز دانشمندي به نام در اين عرصه است، مي‌گويد: «بدون ترديد تاثير رنگ در احساس انسان ريشه‌دار و عميق است. در این رابطه آزمايشهايي انجام گرفته است كه ده‌ها سال پيوسته ادامه داشته و خواه ما بفهميم، خواه نفهميم، رنگ در عملكردهاي مثبت و منفي ما و در احساس ما به گرمي يا سردي، يا شادي و غم، بلكه حتي در شخصيت و نحوهء نگرش ما به زندگي تاثير گذار است».
بررسیها و پژوهش‌هاي زيادي بالاي «رنگ» و تأثيرات آن انجام گرفته و با درهم آميختن بعضي از رنگها با بعضي ديگر، صدها هزار رنگ جديد پديد آمده است. روش دست‌يابي به رنگهاي جديدتر، اغلب قرار دادن دو استوانه يا بيشتر از آن، از ورق به رنگ آغشته شده بالاي يكديگر در يك دستگاه شبيه دستگاه «گراموفون» مي‌باشد كه در هر يك از اين استوانه ها، از مركز دائرهء آن به سمت محيط دائره، راه نفوذي موجود است و آنگاه كه استوانه به چرخ مي‌افتد، رنگها هم در همديگر مخلوط مي‌شوند. با اين روش است كه دسترسي به 300000 رنگ مختلف ميسّر گرديده است، در حالي كه انسان قبل از اين، به وجود بيشتر از هفت رنگ كه همان رنگهاي معروف «قوس قزح» مي‌باشند، واقف نبود.
همچنان آزمايشهايي كه به وسيلهء دانشمندان عرصهء روانشناسي انجام گرفته، از آن حكايت دارند كه تأثير رنگها تا اعماق وجود انسان راه مي‌برد تا بدانجا كه در دنياي متمدّن كنوني، بيمارستانها، متخصصّان عرصهء «رنگ‌شناسي» را براي انتخاب رنگ اطاق‌هاي بيمارانشان فرا مي‌خوانند، چراكه يقين دارند، انتخاب رنگ مناسب در بهبود وضعيت بيمارانشان تأثير مثبت مي‌گذارد. همچنين در دنياي متمدن اين يك امر بسيار عادي و معمولي است كه صاحب منزل به متخصص رنگها مراجعه نمايد تا مثلاً رنگ گلي را كه در يك مجلس و محفل خاص بايد به كار گرفته شود انتخاب نمايد، يا در كنفرانس و سميناري كه به يك مناسبت خاص منعقد مي‌شود، رنگ همخوان با آن مناسبت را بر گزيند و حتي رنگي را كه بايد بر سر دسترخوان غذا به كار گرفته شود. و بي ترديد انتخاب رنگ در موارد زيادي، يكي از عوامل موفّقيت و درخشش خوب آن مناسبت است. قطعاً عامل اساسي اين امر، همان حالت روانيي است كه غالباً رنگ مي‌تواند در محل يك اجتماع ايجاد نمايد.
به اين ترتيب است كه «علم الوان» داراي اصول و رهيافت‌هاي خاص خود مي‌شود كه اين اصول و رهيافت‌ها از بررسیها و مطالعات ممتد بر روي تأثير رنگ در احساس انسان به وجود آمده‌اند.
با كشف تأثيرات رنگها، دانشمندان عرصهء نباتات نيز به پرورش گل‌هاي رنگارنگ بذل توجّه بيشتر نموده‌اند. همچنان در عرصهء صنعت نيز، رنگ به عنوان يك ركن اساسي مورد توجّه قرار گرفته است. از اين رو، كارخانه‌هاي مواد كيمياوي، توليد رنگهاي مختلف را در ميدان توجّه خويش قرار داده و كارخانه‌هاي بافت و ريسند‌گي نيز در رواج و مصرف توليدات‌شان مرهون انتخاب رنگهاي جذابتر مي‌باشند. انسان عصر حاضر ب به اهميت رنگ در لباس خويش نيز آگاه گرديده و حتي تأثير انتخاب رنگ را در عواطف و احساسات خويش نيز دريافته است؛ زيرا مطالعات و بررسیهاي علم روانشناسي تأثير رنگهاي مختلف را بر روي احساس انسان به اثبات رسانده‌اند.
مثلاً از نظر روانشناسان، رنگ زرد باعث ايجاد تحرك بيشتر در دستگاه عصبي انسان مي‌شود. در حالي كه رنگ ارغواني، اعصاب را به آرامش فرا مي‌خواند. همين طور رنگ آبي در احساس انسان معني سردي و برودت را زنده‌مي‌سازد. در حالي كه رنگ سرخ، احساس گرمي و حرارت را در او ايجاد مي‌نمايد.
اخيراً صاحب يكي از كارگاه‌هاي رنگ‌ريزي، آزمايشي را بالاي كارگران زن خود انجام داد؛ به اين ترتيب كه رنگ قبلي اطاق كارشان را با رنگ آبي خفيفي تبديل كرده و مشاهده نمود كه خانمهاي كارگر، بي درنگ از رطوبت اطاق و سردي شديد آن به گلايه گذاري آغاز نمودند. حتي به اين هم اكتفا نكرده، لباس‌هاي ضخيم‌تر و گرم‌تري را پوشيدند، در حالي كه درجهء حرارت اطاق كارشان قبل و بعد از رنگ آميزي آن اطاق، به وسيلهء ابزارهاي مكانيكي در درجهء ثابت و يكساني نگهداشته مي‌شد.
نكتهء مهمي كه در اين بحث وجود دارد و ما نيز به دنبال آن هستيم تاثيرات مخصوص «رنگ سبز» است . يعني همان رنگ بهشت و رنگ مورد انتخاب قرآن براي بهشتيان.
دانشمندان اين عرصه، در اين مورد هم به يك نتيجهء قاطع دست يافته اند و آن اين است كه تنها رنگي كه شادي را به روان و احساس انسان سرازير نموده، فكر وي را به سوي بالندگي بيشتر سوق داده و عواطف سرور و عشق به زندگي را در وي شكوفا مي‌سازد، همان «رنگ سبز» است.
از تكان‌دهنده‌ترين آزمايشهايي كه در رابطه با تأثيرات مثبت رنگ سبز در زندگي انسان انجام گرفته، آزمايشي است كه شاروالي لندن بالاي پل «بلاك فرايار» كه به پل انتحار مشهور گريده بود انجام داد؛ چه اغلب خودكشیها در لندن بالاي اين پل انجام مي‌گرفت. شاروالي لندن يك باره تصميم گرفت تا رنگ خاكستري سياهفام اين پل را به رنگ سبز تبديل نمايد. با شگفتي تمام حوادث خوكشي بعد از آن به (1 بر 3) اندازهء قبل از آن تقليل يافت. و شايد هم اكنون حوادث خودكشي ديگر بالاي آن پل اصلاً انجام نگيرد.
اين است تأثير رنگ سبز بالاي انسان. و همين است دليل انتخاب الهي رنگ سبز براي نباتات، درختان و جنگلات.
بلي؛ آنچه را كه امروزه جديدترين بررسیهاي علمي به ارمغان آورده‌اند، آيهء مباركهء 76 سورهء رحمن كه در وصف اصحاب بهشت است چنين مطرح مي‌نمايد:
]مُتَّكِئِينَ عَلَى رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ[
«در حالي كه بهشتيان بر رفرف سبز و بساط زيبا تكيه زده‌اند»
همچنين آيهء 21 سورهء انسان:
]عَالِيَهُمْ ثِيَابُ سُندُسٍ خُضْرٌ وَإِسْتَبْرَقٌ وَحُلُّوا أَسَاوِرَ مِنْ فِضَّةٍ وَسَقَاهُمْ رَبُّهُمْ شَرَاباً طَهُوراً[
«بر بالاي بهشتيان ديباي سبز لطيف و حرير سطبر است و بر دست‌هاشان دستبند نقره‌فام و خداي‌شان آنان را شرابي پاك و گوارا بنوشاند»
و همچنين آيهء 31 سورهء كهف:
]وَيَلْبَسُونَ ثِيَاباً خُضْراً مِنْ سُندُسٍ وَإِسْتَبْرَقٍ[
«بهشتيان لباس‌هاي حرير سبز و ديبا از سندس و استبرق در پوشند»
كه بدون ترديد، انتخاب رنگ سبز براي بهشتيان، نشانهء بهجت و شادماني و عيش و عشرت آنان است؛ اين رنگي كه در بيان اوصاف نعمت‌هاي بهشت در قرآن كريم فراوان از آن سخن رفته است.
و اين است اعجاز روشن ديگري از معجزات علمي قرآن بزرگ.